د زرغون خوست په نوم د نیالګیو کېنولو کلتوري میلې نهم پړاو د ګڼو حکومتي چارواکو او خوست اوسېدونکو په ګډ اشر سره پیل شو.
د خوست ولایت ځايي مسوولین وايي، د نیالګیو کېنولو دا کلتوري میله، چې درې ورځې به دوام وکړي په کې به شاواخوا ۱۸زره مثمر او زينتي نیالګي کېنول شي.
د خوست ښاوال بسم الله بلال وايي:« موږ خپله ۱۲ زره نیالګي اخېستي دي. په دې کې تجارانو هم مرسته کړې، چا ۳ زره نیالګي اخیستي، چا ۱۰۰۰ اخېستي، چا ۵۰۰ اخیستي. یعنې تر ۱۸ یا ۲۰ زرو پورې نیالګي کېنول کېږي، یوازې په تپه کې نه بلکې بېلابېلو سیمو کې کېنول کېږي.»
ورته مهال که له یوې خوا عام خلک د نیالګیو کېنولو دا کلتوري میله د هېواد د سمسورتیا په برخه کې مهم ګام ګڼي، ترڅنګ یې د نیالګیو پالنې ته هم اندېښمن دي.
د دوی په خبره حکومت او خلک ګډ مسوولیت لري، چې د تازه کېنول شویو نیالګیو ساتنې ته پام وکړي.
د خوست یو تن اوسېدونکی دین محمد ځلاند وايي:« پر نیالګیو چې میلیونه افغانۍ لګښت راځي، نو ساتنه یې هم یو مهم مسوولیت ګڼل کېږي، نه یوازې د ښاروالۍ بلکې ټول خوستي ولسونه پر دې مکلف دي.»
د خوست یو بل اوسېدونکی مظلوم صبري بیا وايي:« د نیالګیو کېنولو چې څومره مهم دي همدومره یې ساتنه هم مهمه ده، دا یوه غوره سیمه ده، که چېرې دلته نیالګي کېنول شي، نو دې سیمې ته به ځانګړې ښکلا ورکړي.»
د زرغون خوست یاده میله، چې هر کال په کې د ځوانانو تپې پر سر زرګونه نیالګي کېنول کېږي، خو د وخت په تېریدو سره یې کم شمېر نیالګي شنه او نور د نه پاملرنې له کبله له منځه ځي.
خلک وايي، په کار ده چې حکومت د یادې سیمې د سمسورتیا لپاره د احاطې دېوال د جوړولو چارې هم ژر پیل کړي.
د خوست یو اوسېدونکی وايي:« موږ له دولته غواړو چې د ځوانانو له دې غونډۍ د احاطې یو دېوال جوړ شي ترڅو دا تپه وساتل شي.»
د زرغون خوست نیالګیو کېنولو دا کلنۍ میله شاوخوا نهه کاله وړاندې پیل شوه، چې هر کال د پسرلي له پېل وړاندې ترسره کېږي، چې له دولتي چارواکو سربیره په کې ګڼ شمېر ولسي خلک هم د اشر په بڼه ګډون کوي او ددغه ولایت په بېلابېلو عامه ځایونو کې په زرګونه نیالګي کېنوي.