د کندهار ولایت په صنعتي پارک کې د زون پر کچه له کورنیو غنمو د اوړو د تولید یوه کارخونه څلور میاشتي وړاندې د شاوخوا یو میلیون امریکايي ډالرو په لګښت جوړه شوه او دا مهال په کې لسګونه کسان کار کوي.
د یادې کارخونې مسوول وايي، په یوه شپه او ورځ کې د۲۸۰ ټنو اوړو د تولید وړتیا لري خو د برېښنا د کمښت له امله اوس په ورځني ډول ۱۰۰ ټنه اوړه تولیدوي.
د اوړو د تولیدي کارخونې مسوول ګل محمد وايي: « زموږ تولید کړي اوړه هلمند، غزني، کابل، خوست او له سالنګ دې خوا نورو ټولو ولایتونو ته ځي او بله خوا تر هرات پورې ځي. موږ له وطني غنمو شپږ ډوله تولید لرو. د مثال په توګه، ترمیده، سوجي، بوسه. بوسه هغه اوړه دي چې څارویو او مارغانو ته ورکول کېږي، همدارنګه سوجي اوړه، د کېک او کولچو پخولو اوړه او عادي اوړه.»
د یادې کارخونې کارکوونکي وايي، دلته د عصري ماشینونو پر مټ له غنمو د اوړو په ګډون شپږ ډوله تولید لري چې د اړتیا په صورت کې له بهرنیو غنمو هم استفاده کوي.
د دوی په خبره، تولید شوي اوړه د کندهار تر څنګ د هېواد یو شمیر نورو ولایتونو ته هم استوي.
د اوړو د تولیدي کارخونې یو تن کارکوونکی لالی وايي: « موږ دلته د غنمو دوې زېرمې لرو، په یوه کې کورني او بله کې قزاقي غنم اچوو. دا غنم به څلورم چت کې وینځل کېږي او له هغه وروسته اوړه کېږي. له دې اوړو بیا درې ډوله نور اوړه تولیدېږي.»
د دې کارخونې یو بل کارکوونکی خان جان وايي: « وطني اوړه هم وباسو، قزاقي اوړه هم وباسو، سوجي او چالو اوړه هم وباسو. دا اوړه غزني، کابل او ننګرهار ته ځي.»
ورته مهال، د کندهار صنعت او کانونو خونې مسوولین وايي، په دې ولایت کې اوس مهال له غنمو د اوړو تولید کچه لوړه شوې او په دې برخه کې درې کارخونې فعالیت کوي، خو دوی هڅه کوي په دې برخه کې نور پانګوال هم هڅوي، ترڅو د بهرنیو اوړو اړتیا په بشپړ ډول ختمه شي.
د کندهار صنعت او کانونو خونې ریيس سید سرور اماني وايي: « دغې کارخونې د کندهار پر بازار ډېر مثبت اغېز کړی او کیفیت یې هم ډېر لوړ دی. پخوا به موږ ته تیار اوړه راتلل او موږ نه وو خبر چې په ترکیب کې یې څه دي. د دې اوړو کیفیت ډېر ښه دی او څومره غله چې په کندهار کې پیدا کېږي، دوی یې اوړه کوي. همدارنګه د دې کارخونې له سبوسو هم د څارویو په خوراک کې ګټه اخیستل کېږي.»
افغانستان ته اوس د اړتیا وړ اوړه له پاکستان او قزاقستان واردیږي او ډېر کله د لارو بندېدو له امله د نرخونو کچه لوړېږي.
خلک وايي، له خپلو غنمو د اوړو تولیدوونکو کارخونو شته والی کولی شي د بهرنیو اوړو اړتیا کمه کړي.
