د افغان سولې لپاره د امریکا بهرنیو چارو وزارت ځانګړی استازی زلمی خلیل زاد به د جولای په ۱۵مه نېټه د تاشکند په کنفرانس کې د ګدون لپاره ازبکستان ته ولاړ شي.
زلمی خلیلزاد،چې د مرکزي اسیا او منځني ختیځ هېوادونو په سفر وتلی، طالبانو سره به لیدنه کې زیات تمرکز د جګړې په کمېدو وي، هغه جګړه چې زلمی یې هم ډېر حیران کړی دی.
خلیلزاد دا مهال د قطر په پلازمېنه دوحه کې دی او د یاد هېواد د لومړي وزیر له مرستیال او د بهرنیو چارو وزیر سره یې د سولې اړوند مسایلو خبرې کړي دي.
د سیاسي چارو شنونکی میرویس اشفته وايي:« د افغانستان سوله د جګړې په شان نیابتي ده، د خلیلزاد هڅې متاسفانه د امریکا د یو مامور په توګه پروژه شوې سولې ژمنتیا ده،چې د یو قرارداد په توګه رامنځ ته شوې ده. خلیلزاد سولې ته ځان ژمن نه بولي، دومره به وکولای شي، چې طالبانو ته ووایي، په ښارونو بریدونه ونه کړي. عملي امکان دا ده،چې د جنګ او جګړې خوا په یو درېيم ګړي توافق وکړي چې د باور وړ وي. دا به د حل یوازینۍ لار وي.»
افغانستان کې روانې جګړې او د سولې بهېر ته په نیابتي سترګه کتل کېږي.
د افغان سولې په تړاو تراوسه پورې ناستو او هڅو کومه ښه هېله نه ده ورکړې،خو برعکس د جګړې ډګر ګرم دی او دا مهال له نیمايي زیاتو ولایتونو کې سختې نښتې روانې دي.
تحلیل کوونکي وایي، له خلیلزاد تمه داده،چې د افغان سولې په برخه کې د سیمه ییزې او نړیوالې اجماع لپاره ښه رول ترسره کړي.
د سیاسي چارو تحلیل کوونکی اضغرخېل منګل وايي:« زه فکر نه کوم،چې دا سفرونه دې په مجموع کې د سولې په پروګرام کې کوم بدلون راولي،ولې خبره دې کې ده،چې کله بهرني ځواکونه بهر کېږي، موږ نوې مرحلې ته داخلېږو. له هغه د افغانانو تمه دا ده،چې افغانستان کې دایمي سولې لپاره کار وکړي او په سیمه ییزه او نړیواله اجماع کې ښه رول ولوبوي.»
د تحلیل کوونکو له نظره د جګړې اړخونو د سولې په برخه کې د امریکا غږ ته پام نه ده کړی او د سولې ټولو غوښتنو خلاف یې تمرکز پر جګړې دی.
بل پلو د سیمې هېوادونه افغانستان کې د جګړې له امله اندېښنه کې دي.
تحلیل کوونکي وایي، خلیلزاد به د مرکزي اسیا هېوادونو ته په هغه کنفرانس کې ډاډ ورکړي،چې درې ورځې وروسته ازبکستان کې جوړېږي.
د سیاسي چارو تحلیل کوونکی طارق فرهادي وايي:« اوس چې امریکا له افغانستان څخه بهر کېږي، د جګړې اړخونو د سولې په اړه د امریکا غږ چندان نه اوري، د سولې په اړه او یا سیاسي حل لار اوس ګورو،چې طالبانو جګړه ته دوام ورکړی دی. د خلیلزاد سفر ازبکستان ته د جولای په ۱۵ مه هلته کنفرانس ده امریکا علاقه لري،چې د مرکزي اسیا هېوادونو ته ډاډ ورکړي،چې د افغانستان بحران دوی ته زیان نه اړوي.»
د سیمې هېوادونو ته به د خلیلزاد پیغام دا وي،چې افغانان پرېږدي،خپل برخلیک پر خپله وټاکي. هغه ویلي هڅه کوي،چې افغانستان کې د جګړې د پای لپاره د سیمې له هېوادونو سره پر ګده یوه حل لار پیدا کړي.