افغانستان همیشه به دلیل کمبود تولید داخلی متکی به واردات بوده و به همین دلیل یکی از کشورهای مصرف کننده در جنوب آسیا است.
تازه ترین یافته های سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که افغانستان در سال ۲۰۲۴ با کسری تجاری بیشتری نسبت به گذشته مواجه است.
گزارش تهیه شده از سوی انتونی گوترش سرمنشی این سازمان نشان می‌دهد که واردات افغانستان از جنوری ۲۰۲۳ تا جنوری ۲۰۲۴ از ۴۲۶ میلیون دالر به ۶۸۲ میلیون دالر افزایش یافته است که نشان دهنده افزایش ۳۷ درصدی است، و برعکس در همین مدت، سطح صادرات افغانستان ۵ درصد کاهش یافته است.
در بخشی از این گزارش آمده است:« کسری تجاری نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد افزایش یافته است. کسری تجاری از ۴۲۶ میلیون دالر در جنوری سال ۲۰۲۳ به ۶۸۲ میلیون دالر در ماه مشابه سال ۲۰۲۴ افزایش یافت. در حالی که از ماه جنوری سال گذشته سطح صادرات ۵ درصد کاهش و برعکس سطح واردات ۳۷ درصد افزایش داشته است.»
سید مسعود مسعود، تحلیلگر اقتصادی می‌گوید:« باید واردات را به گونه ای تنظیم کنید که این واردات ماشین آلات تولیدی باشد و این بخش را تقویت کند. علاوه بر این، بخش صادراتی که دارید، بازار دارید یا مردمی که در خارج از کشور عادت به خرج دارند، در آنجا می توانیم با توسعه بانک صادرات و توسعه بانک کشاورزی این بخش را تقویت کنیم. اگر شما بانک ایجاد نکنید و بانک ها را حرکت نکنید، پس نمی توانید کاری انجام دهید.»
اما مسوولین وزارت تجارت و صنعت می‌گویند که تجارت با همه کشورها به شمول کشورهای همسایه در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۲ میلیارد و ۶۸۳ میلیون دلار بود که از این میان ۴۲۸ میلیون دالر آن صادرات و مابقی ۲ میلیارد و ۲۵۵ میلیون دالر دیگر آن واردات است.
آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت می‌گوید:« در ربع اول سال ۲۰۲۴، تجارت افغانستان تقریباً ۲ میلیارد و ۶۸۳ میلیون دالر بود که ۴۲۸ میلیون دالر آن صادرات و ۲ میلیارد و ۲۵۵ میلیون آن وارداتی است که بیشتر به پاکستان، هند، ایران، چین، تاجکستان، ازبکستان، ترکمنستان، امارات متحده عربی و سایر کشورها صورت گرفته است.»
از سوی دیگر، خان جان الکوزی یکی از اعضای هیأت مدیره اتاق تجارت و سرمایه گذاری می‌گوید که از ۲۰ سال گذشته تا کنون سطح واردات نسبت به صادرات کشور بلند است و برای ایجاد بیلانس تجاری باید مشکلات اصلی سرمایه گذاران در داخل کشور حل شود.
الکوزی می‌افزاید:« واقعیت این است که سال گذشته میزان صادرات ما نسبت به سال های دیگر کاهش پیدا کرد، یعنی ما یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون صادرات داشتیم و قبل از آن ادرات ما ۲ میلیارد بود. یکسری مشکلات اساسی وجود دارد که اگر حل نشود به نظر من به زودی به هدفمان نمی‌رسیم، یکی از مشکلات اساسی برق است، برق ما باید ارزان و متناسب با کشور های همسایه شود، به صورت مکمل به تمام فابریکه ها برسد. اگر مشکل برق را حل کنیم، مشکلات هوایی را حل کنیم، پارک بسازیم و شرایط لازم را برای کارخانه داران فراهم کنیم؛ پس من کاملاً معتقدم که افغانستان به زودی به خودکفایی و یک کشور صادراتی تبدیل خواهد شد.»
در بازار افغانستان چین اول، ایران دوم و پاکستان سومین کشوری است که اجناس آنها بخش بزرگی از بازار داخلی افغانستان را در انحصار خود در آورده است.
