شماری از کارشناسان سیاسی می گویند، در اوایل انتظار میرفت که این بار امارت اسلامی در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شود و همچنین امور خود را با جهان پیشرفته کنونی عیار سازد.
اما آنان میگویند همه چیز برعکس پیش میرود، افغانستان همچنان روابط رسمی دیپلوماتیک با جهان ندارد و امور توسط حکومت سرپرست اداره میشود.
فیض محمد زلاند استاد پوهنتون میگوید که باید برای تحکیم روابط با جهان مشکلات موجود شناسایی شود و برای حل آن راه حل های افغانی پیدا شود.
زلاند میافزاید:« متأسفانه وضعیت سیاسی افغانستان با جهان در تضاد است و با مردم نیز فاصله وجود دارد، در مجموع سطح فقر در افغانستان با گذشت هر روز عمیقتر میشود. ازدیاد فقر و غربت و موجودیت حکومت سرپرست خود یک مشکل است، عدم تمایل به ایجاد قانون اساسی مشکل دیگر است. ما باید مشکلات افغانستان را شناسایی کنیم و راه حل افغانی برای آنها پیدا کنیم، مردمی که در هر قربانی در کنار ما ایستادند، باید باور کنیم که می توانیم به تعامل با جهان برسیم.»
کارشناسان میگویند که افغانستان به اهداف سیاسی مورد نظر مردم نرسیده است.
آنان میگویند که در تحکیم روابط هیچ پیشرفتی وجود ندارد و تا کنون نقطه مشترک اتصال افغانستان، منطقه و جهان نیز تشخیص نشده است.
قریب الرحمان شهاب کارشناس سیاسی میگوید:« از نظر سیاسی افغانستان به اهدافی که افغان ها می خواستند و باید می رسید، نرسیده است. در جهان فقط فاجعه بشری افغانستان و مسئلهی تروریزم موضوع گرم برای بحث یاد میشود، افغانستان در زمینهی مبارزه با تروریزم پاسخ خود را دارد، اما در زمینهی روابط با جهان پیشرفت خاصی دیده نمیشود که این عوامل داخلی و خارجی خود را دارد و تا کنون آن نقطه مشترکی که نقطه اتصال منطقه افغانستان و جهان است پیدا نشده است.»
در حدود دو سال، بسیاری از کشورها و سازمان های بین المللی سفارت های خود را دوباره در کابل بازگشایی کردند و همچنین سفارت های افغانستان در بسیاری از کشورها به امارت اسلامی واگذار شد.
اما سید بلال فاطمی، کارشناس سیاسی میگوید، روابط سفارتی در سطح قونسلی، روبط سطح دوم است و به این گونه روابط، روابط غیررسمی میگویند یعنی آنگونه که لازم است مشکلات را نمیتواند حل کند.
فاطمی افزود:« کشورهای که با افغانستان در ارتباط هستند و در سطح قونسلی سفارت دارند، اینها روابط سفارتی سطح دوم است که به آن روابط غیر رسمی گفته میشود. اینکه افغانستان چرا به رسمیت شناخته نمیشود دلایل داخلی دارد، سیاست مثبت وجود ندارد و جهان میخواهد این سیاست ها را تغییر دهد تا بتوانند با افغانستان تعامل کنند.»
در کنار سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و سازمان همکاری اسلامی، سازمان های بین المللی هستند که دفاتر نمایندگی فعال در افغانستان دارند و علاوه بر این، بسیاری از کشورهای همسایه و منطقه از جمله چین و روسیه نیز در کابل سفارتخانه و دیپلومات های فعال دارند که به صورت عادی کار خود را به پیش میبرند.