مولوی امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه در اظهارات اخیر خود گفته است، روابط بدی که دولت پیشین با کشورهای همسایه و منطقه داشت، اکنون احیا شده است.
امیرخان متقی نظام گذشته را تحت نفوذ غرب خوانده و گفته است که همین موضوع باعث قطع روابط افغانستان با برخی کشورها شده است.
متقی میگوید، علاوه بر چین، روسیه، ایران و پاکستان، دیپلومات های جدید را به سفارت های افغانستان در ۱۳ کشور منطقه و کشورهای همسایه فرستاده است و هیچ تاخیری در کار به میان نیامده است.
متقی افزود:« نظام گذشته تحت نفوذ غرب بود، روابط اش با منطقه و کشورهای همسایه خراب بود اما ما آن را بازسازی کردیم. ما دیپلومات های جدید خود را به ایران، ازبکستان، ترکمنستان، چین، پاکستان، قزاقستان، قرغزستان، روسیه، ترکیه، عربستان سعودی، امارات متحده عرب، قطر و مالزیا اعزام کرده ایم و با سفارت های افغانستان در بسیاری از کشورهای دیگر ارتباط داریم که از وزارت اطاعت می کنند.»
اما برخی از کارشناسان سیاسی می گویند تعامل اداری با کشورها نه می تواند رابطه مثبتی باشد و نه اینگونه تعامل پاسخگوی نیازها است.
به گفته آنها، به رسمیت شناختن تنها چیزی است که به یک حکومت کشور اعتماد می بخشد و سفیر آن رسما پذیرفته می شود.
حکمت الله حکمت کارشناس سیاسی می گوید:« چرا با کشورهای که تعامل رسمی ندارند، تعامل اداری دارید؟ به این رابطه مثبت یا رابطه ضرور برای رفع نیاز ها گفته نمی شود. روابط آن است که امارت اسلامی به رسمیت شناخته شود، کشورها حضور آن را بپذیرند و به سفیر آن موافقه داده شود. این خوب است که روابط در حال توسعه است، اما بر اساس اصول بین المللی، این چیزی نیست که افغان ها انتظار آن را دارند، برای رسمی شدن این روابط، امارت اسلامی باید سیاست های خود را تغییر دهد.»
برخی دیگر می گویند که با توجه به شرایط کنونی، افغانستان بیش از هر زمان دیگری نیازمند برقراری روابط رسمی با جهان و منطقه بر اساس احترام متقابل است.
آنها همچنین میگویند روابط غیر رسمی هر چقدر هم که گسترده باشد نمی تواند مشکلات را حل کند.
شهزاده مسعود کارشناس سیاسی می گوید:« با نگاهی به شرایط، اکنون بیش از هر زمان دیگری مهم است که روابط افغانستان با منطقه، همسایگان و کشورهای بزرگ بر اساس احترام متقابل و یا منافع ملی برقرار شود، این امر ضروری است.»
وزارت امور خارجه پیش از این گفته بود که در کنار نماینده سیاسی سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا، بسیاری از کشورهای بزرگ منطقه در کابل سفارت دارند و دیپلومات های آنها به طور عادی کار خود را به پیش میبرند.