از سه سال گذشته بدین سو، مهاجران افغان در کشورهای همسایه از بدرفتاری پولیس پاکستان و ایران و بازگرداندن اجباری آنها به افغانستان شکایت دارند.
اخیراً مولوی عبدالکبیر سرپرست وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان در دیدار با سفیر جاپان بار دیگر از کشورهای همسایه خواسته است تا مهاجرین افغان را به زور از کشورهای شان اخراج نکنند و به آنها مهلت دهند تا به میل خود به افغانستان بازگردند.
عبدالمطلب حقانی، سخنگوی وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان می‌گوید:« کشورهای همسایه باید روند اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کنند و به اساس اصول بین المللی به آنها اجازه دهند که به میل خود به کشور بازگردند. آقای وزیر افزود، مهاجرین بازگشته و بیجاشدگان داخلی افغانستان به کمک های بشری نیاز دارند و نهادهای کمک رسان مربوطه باید در این زمینه کمک کنند. وی گفت، باید برای مهاجران کار های اساسی انجام شود و آنها به مناطق خود بازگردانیده شوند و برای شان محیط سالم ایجاد شود.»
پاکستان و ایران کشورهای هستند که شکایات آزار و اذیت مهاجران و پناهجویان افغان در آنها روز به روز در حال افزایش است.
مدافعان حقوق مهاجرین در پاکستان می‌گویند، خشونت علیه مهاجرین افغان اخیرا افزایش یافته و برخی از افرادی که اسناد قانونی دارند نیز مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند.
ظاهر بهاند، مدافع حقوق پناهندگان در پاکستان می‌گوید:« وضعیت پناهجویان و مهاجران افغان در پاکستان به ویژه در اسلام آباد نگران کننده است. با گذشت هر روز مشکلات پناهجویان افغان بیشتر می‌شود. همچنین باید به خاطر داشت که این بار حکومت پاکستان با جدیت بیشتری نسبت به اخراج اجباری پناهجویان اقدام خواهد کرد. بنابراین می توانم بگویم که پناهجویان افغان در پاکستان با مشکلات جدی روبرو هستند.»
شماری از تحلیلگران حقوقی می‌گویند، کمیته نظارت بر حقوق مهاجران اقدامات عملی برای رسیدگی به مشکلات مهاجران در کشورهای همسایه انجام نه داده است.
آنها می‌گویند، حکومت سرپرست باید فرصت های کاری را در داخل کشور افزایش دهد تا مهاجران افغان بتوانند به کشور خود بازگردند.
اسماعیل زدران، تحلیلگر حقوقی می‌گوید:« واقعیت این است که مهاجران افغان بسیار مورد ظلم قرار می‌گیرند. افغان ها در همه جای دنیا مهاجر و پناهنده هستند اما این دو کشور همسایه ایران و پاکستان همیشه به آنها ظلم می‌کنند. در این کشورها افغان ها به طور غیرقانونی دستگیر می‌شوند، پول و دارایی هایشان از آنها گرفته می شود و به زور به افغانستان اخراج می شوند.»
جنت فهیم چکری، تحلیلگر سیاسی می‌گوید:« سازمان پناهندگی مهاجران باید بر کشورهای همسایه ما ایران و پاکستان فشار بیاورد تا از آزار و اذیت، اخراج اجباری و اعدام مهاجران افغان دست بردارند و حقوق مهاجرین را مطابق با کنوانسیون ها و قوانین بین المللی رعایت کنند.»
معلومات سازمان بین المللی مهاجران نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴ حدود ۳.۵ میلیون مهاجر افغان از ایران و پاکستان به کشور خود بازگشته اند.
حکومت سرپرست بارها از جامعه جهانی و سازمان های کمک رسان برای رفع نیازهای این مهاجران و بازگشت کنندگان درخواست کمک کرده است.
