احمد مسعود، رهبر یک جبهه مخالف امارت اسلامی، در نشستی در ویانا گفته است که برای حل مشکلات افغانستان و آینده آن باید یک نقشه راه مشترک ترسیم شود.
این اظهارات مسعود با واکنش های شدیدی همراه است.
تحلیلگران سیاسی معتقد است که سخنان مسعود به این معناست که او می خواهد دوباره بیگانگان آنها را به قدرت برسانند.
تحلیلگران بر این باورند، اگر آنها می‌خواهند در افغانستان ثبات دایمی برقرار کنند، پس ابتدا باید با مردم خود صلح کنند.
سرور نیازی، تحلیلگر سیاسی می‌گوید:« شخصیت های شکست خورده و بدنام پیشین که گاهی به یک کشور و گاهی به کشور دیگر می‌روند و از بیگانگان صلح می‌خواهند و می‌گویند ما برای صلح تلاش می‌‌کنیم؛ پس بدانند صلح در بیرون نیست، در افغانستان است و باید صلح را از ملت های خود بخواهند، با ملت و مردم خود بنشینند. آنها گاهی به یک کشور می روند و گاهی به کشوری دیگر و می خواهند کشوری از آنها حمایت کند و آنها را سوار تانک ها کند و در اینجا آنها را به قدرت برساند.»
برخی دیگر می‌گویند که مقامات و سیاستمداران پیشین که اکنون در خارج از کشور زندگی می‌کنند، فکر می‌کنند که افغانستان با مشکل مواجه است، آنها در اشتباه هستند.
آنها می‌گویند که افغانستان هیچ مشکلی ندارد و افغان ها در افغانستان کنونی زندگی امن تر و امیدوارتر از همیشه دارند.
موسی سعادت تحلیلگر سیاسی می‌گوید:« مخالفان امارت اسلامی به ویژه پسر احمدشاه مسعود در سخنرانی خود گفته است که برای حل مشکلات افغانستان باید یک نشست مشترک برگزار شود، اول اینکه افغانستان هیچ مشکلی ندارد، در ۴۰ یا ۴۵ سال این اولین بار است که نظام اسلامی بر سراسر جغرافیای افغانستان حاکم است، امنیت سرتاسری حاکم است، کار بازسازی جریان دارد، افغانی ثبات دارد ، مردم حاکم هستند، نه شرق و نه غرب. موضوع دیگر اینکه این افراد کی هستند؟ چه موقف دارند؟ در این ۴۰ یا ۴۵ سال برای افغان ها کار بازسازی کرده اند، آبادی کرده اند، صلح آورده اند، چه کرده اند؟ فقط شرقی ها و غربی ها را به این کشور آوردند و جیب هایشان را پر از دالر کردند.»
تحلیلگران سیاسی می‌گویند که سیاستمداران و مقامات پیشین هرگز برای مردم افغانستان و نظام کنونی افغانستان قابل قبول نیستند.
به گفته آنان، آن شخصیت های افغان که اکنون در خارج از کشور زندگی می‌کنند، امتحان خود را به مردم و جهان داده اند و هرگز به قدرت نخواهند رسید.
توریالی زازی، تحلیلگر سیاسی می‌گوید:« احمد مسعود، پسر احمدشاه مسعود، بنیانگذار ویرانی و تباهی کشور، می‌گوید من می‌خواهم با طالبان به یک توافق برسم. طالبان با شما در باره چی صحبت کند، به کدام حق با شما به توافق برسند. پدرتان احمد شاه مسعود امریکا را دعوت نکرد؟ آیا ده ها هزار طالب را نکشته اند؟ طالبان چی که حتی ملت افغانستان شما را نمی پذیرد، تابعیت شما را نمی پذیرند شما از افغان بودن منکر هستید پس خود را افغان نخوانید.»
فیض محمد زلاند، استاد پوهنتون می‌گوید که نشست های ویانا و دیگر نشست های مشابه که در کشورهای خارجی در مورد افغانستان برگزار می‌شود، نتیجه نمی‌دهد، بنابراین باید در داخل افغانستان این گونه نشست ها ترتیب داده شود.
به گفته زلاند، اگر این نشست ها در داخل افغانستان برگزار شود و تمام افغان های مقیم خارج نیز در آن شرکت کنند، برای آینده افغانستان مفید خواهد بود.
وی می‌افزاید:« بهتر است نشست های که در دوشنبه، ویانا و کشورهای دیگر برگزار می‌شود به درخواست مقامات امارت اسلامی به کابل بیایند، در اینجا باید در میان افغان ها بدون حمایت خارجی ها نشست برگزار شود. نشست های خودی می‌تواند راه حلی برای مشکل افغان ها پیدا کند.»
این اولین بار نیست که نشستی در رابطه با افغانستان در شهر ویانا برگزار می‌شود و شخصیت‌های افغانستان سخنرانی می‌کنند، بلکه پیش از این نیز در بسیاری از کشورها چنین نشست‌های برگزار شده که نتیجه‌ای نداشته است.
