د هېواد په لرې پرتو سيمو کې پر نورو ستونزو سربېره ډېر کله پر روغتیايي مرکزونو نیوکې دا وي چې یو شمېر يې ودانۍ نه لري او ځینې يې د درملو له کمښت سره مخ وي، خو په دې وروستیو کې د ښځینه ډاکټرانو کمښت ستونزه ډېره احساس کېږي.
ځینې قومي مشران له طب پوهنځي څخه د يو شمېر محصلینو په فراغت غونډه کې شکايت کوي چې د هېواد په لرې پرتو سيمو کې روغتیايي مرکزونه د ښځينه ډاکټرانو له کمښت سره مخ دي.
دوی وايي، د حکومت له لوري د نجونو پر زده کړو او تحصيل له محدوديت سره په لرې پرتو سيمو کې د ښځينه ډاکټرانو د کمښت ستونزه لا ډېره شوې.
په خبره یې، د یادې ستونزې هواري په موخه سرپرست حکومت ته پکار ده، څو د نجونو پر مخ د ښوونځیو او پوهنتونونو دراوزې پرانېزي.
قومي مشر بریالی کاکړ وايي « تېره ورځ مو حساب کړل، سره له دې چې ستونزې او محدویتونه لرو، ۴ سوه بابه نوې ودانۍ پرانېستل شوې او ګټې اخېستنې ته وسپارل شوي.»
بل لورته، فارغ شوي ډاکټران له سرپرست حکومت غواړي چې دوی ته کاري فرصتونه برابر او په بهرنیو هېوادونو ته د تخصص په موخه ولېږل شي.
فارغ شوي ډاکټران وايي؛ په روغتیايي مرکزونو کې د نارینه وو په څیر ښځینه ډاکټرانو ته هم اړتیا لېدل کیږي.
فارغ شوی محصل عبید خانزاده وايي: « له اسلامي امارت څخه مو غوښتنه دا ده چې د هېواد په هره سیمه کې هر افغان ته د طبي زده کړو ترڅنګ د نورو عصري زده کړو زمینه هم برابره کړي.»
یو بل فارغ شوی محصل ثناالله عفت ورته خبره کوي او زیاتوي، « کله چې یوه مور له زده کړو څخه پاتې کېږي داسې ده لکه ټوله کورنۍ چې له زده کړو پاتې شي. موږ له اسلامي امارت څخه هیله لرو چې د نارینه وو په څیر ښځو او نجونو ته هم د زده کړو زمینه برابره کړي.»
هڅه مو وکړه د نجونو د زده کړو او تحصيل په تړاو د حکومتي ادارو او اړوند چارواکو نظرونه هم واخلو، خو زموږ اړيکې يې ځواب نه کړې.
ورته مهال د عامې روغتیا وزارت مسوولین وايي، په تېرو کلونو کې په روغتیايي مرکزونو کې ستونزې وي، خو په خبره يې په دې وروستیو کې يي په ټولو ولسوالیو کې شاوخوا ۴۰۰ روغتیايي مرکزونه جوړ کړي؛ چې تر ډېره بریده يي ستونزې کمي کړې.
د عامې روغتیا وزارت د بهرنیو اړیکو رئيس عبدالله وايي: « هره ولسوالۍ کې یو کلینیک وي یا دوه وي، په دغو کلینیکونو کې یا ښځینه ډاکټرانې نه شته یا هم کمې دي. د ورځې په لړ کې ښځینه ډاکټرانې د نوکریوال په توګه راځي خو د شپې له مخې بیا نه وي. موږ په ولسوالۍ کې بستر لرونکی روغتون نه لرو؛ ښايي دغه شان ډېرې لرې پرتې ولسوالۍ وي چې ښځینه ډاکټرانې ونه لري.»
د سرپرست حکومت د روغتیا وزارت وايي، په روغتیايي برخه کې لسګونه کسان د زدهکړو لپاره له هېواد نه بهر استولي چې په راتګ سره به يې په روغتیايي مرکزونو کې شته ستونزې راکمي شي.