گذرگاه تورخم به روز چهارشنبه (۲۸ حوت ۱۴۰۳) پس از چند نشست مشترک به روی ترانزیت باز شد.
این راه در۲۱ فبروری سال جاری میلادی توسط پاکستان بسته شد بود و از ۲۵ روز گذشته بدین سو به روی هر نوع تردد بسته بود.
کاظم الله عادل، سخنگوی والی ننگرهار میگوید، دروازه تورخم فقط برای ترانزیت و بیماران عاجل باز شده است، اما برای مسافران عام روز جمعه باز خواهد شد.
عادل در این مورد میگوید:« دروازه تورخم که به مدت ۲۵ روز بسته بود، امروز چهارشنبه ۴ عصر به روی موتر های باربری، کالاهای تجاری و بیماران عاجل باز میشود. همچنین قرار است که روز جمعه بیست و یکم ماه مبارک رمضان این گذرگاه به طور کامل برای تردد مسافران و هر نوع تردد باز شود.»
به گفته وی، طرف پاکستانی در این رابطه با ملا عبدالجبار حکمت، کمیسار امارت اسلامی در تورخم جلسه داشت.
اعضای هیات مدیره اتاق تجارت و سرمایه گذاری میگویند، با وجود اینکه اکنون افغانستان برای تجارت به پاکستان بسیار متکی نیست و از راه های بدیل استفاده میکند، اما بازهم بسته شدن راه تورخم مشکلات بزرگی را برای تاجران و مردم محلی ایجاد کرده است.
خانجان الکوزی، یکی از اعضای هیات مدیره اتاق تجارت و سرمایه گذاری میگوید:« به همان اندازه که ما در گذشته به پاکستان نیاز داشتیم، اکنون پاکستان به همان اندازه به ما نیاز دارد. من برایتان مثال میگویم، روزی دو هزار تن ذغال سنگ به آنها می رسید و همه این ذغال در کارخانه هایشان به مصرف می رسید، اما امروز کارخانه هایشان متوقف است. از سوی دیگر ۲۵۰۰ تن سمنت آنها به افغانستان می آمد، اما اکنون این روند متوقف است. کی ضرر کرد، ما وابسته هستیم یا آنها؟ بنا ً، این راه درست نیست که با رقابت غیر منطقی تجارت را خراب کنیم. راه حل این است که فکر اقتصادی عاقلانه داشته باشیم، زیرا آنها به ما نیاز دارند و ما به آنها.»
مسوولین اتاق تجارت و صنایع در شهرک تورخم نیز از بازگشایی گذرگاه تورخم ابراز خرسندی کردند و به گفته آنها، با بسته شدن این راه میلیون ها دالر خسارت به دو طرف وارد شده است.
حاجی سیف الرحمان، رئیس اتاق تجارت و صنایع شهرک تورخم می گوید: «از این دروازه یک و نیم تا دو هزار مسافر رفت و آمد میکنند که شامل بیماران و افراد دارای مشکلات دیگر هستند. در ۲۵ روز گذشته مشکلات زیادی به دلیل بسته شدن این دروازه به وجود آمده است. ما از حکومت های هر دو طرف میخواهیم که دروازه را بروی هر نوع تردد باز نگهدارند.»
کارشناسان امور اقتصادی میگویند، در خط فرضی دیورند تورخم، سپین بولدک و سایر مسیرها برای ایمن نگه داشتن تجارت و ترانزیت در زمان منازعات سیاسی، هماهنگی وجود ندارد و به گفته آنان، اختلافات سیاسی کابل و اسلام آباد بر آنها تأثیر مستقیم دارد.
عبدالجبار صافی، تحلیلگر اقتصادی میگوید:« حدود۷۰ میلیون دالری به افغانستان و ۹۰ میلیون دالر به پاکستان به دلیل بسته شدن گذرگاه تورخم ضرر تخمین زده میشود، یعنی ضرر به دو طرف رسیده است. عده ای هستند که نه به منافع افغانستان توجه دارند و نه به منافع خود. ما میدانیم که راه حل نه با سیاستمداران است و نه با سکتور خصوصی و اقتصادی، بلکه خاص با ارگان های نظامی است که آنچه آنها میخواهند، آن را انجام میدهند.»
آصف ستانکزی، کارشناس اقتصادی میگوید:« این یک راه حیاتی برای افغانستان و پاکستان است؛ به ویژه برای ارتقای تجارت بینالمللی هر دو طرف و همچنین برای همه نوع رفت و آمد. آنها نباید سیاست را با تجارت ربط دهند تا چنین مشکلاتی پیش نیاید.»
این اولین بار نیست که گذرگاه تورخم بسته میشود و یا این گونه مشکلات پیش می آید.
در چند سال گذشته، چندین درگیری شدید بین پاکستان و افغانستان در امتداد خط فرضی دیورند رخ داده است که آخرین آن در ماه فبروری رخ داد که نیروهای سرحدی امارت اسلامی شروع به ساخت پوسته های امنیتی در سرحد دیورند کرد، اما نیروهای پاکستانی با آن مخالفت کردند و جنگ بین دو طرف آغاز شد.
در این درگیری ها هر دو طرف متحمل تلفاتی هم شدند و به همین دلیل راه تورخم بروی هر گونه تردد و تجارت بسته شد.