حدود یک و نیم ماه است که با گذر هر روز موضوع اعدام برخی از زندانیان افغان در ایران داغ تر می‌شود.
اخیراً یک سازمان حقوق بشری ایرانی به نام هه نگاو در گزارش سالانه خود گفته است، در سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۹۰۰ تن به شمول ۷۵ افغان در ایران اعدام شده اند. به اساس گزارش، این افراد به اتهام قاچاق مواد مخدر و قتل توسط حکومت ایران دستگیر و اعدام شده اند.
به اساس گزارش هه نگاو، تعداد افغان‌های اعدام شده توسط حکومت ایران در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال قبل از آن ۳ برابر بیشتر شده است.
در بخش از گزارش سالانه هه نگاو آمده است:« ایران در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۹۰۹ تن را اعدام کرد که از این میان ۷۵ تن آنان افغان هستند. این رقم نسبت به سال ۲۰۲۳ سه برابر افزایش یافته است.»
مرتضی مطهری، مدافع پناهندگان و مهاجران می‌گوید:« سفارت امارت اسلامی باید بررسی کامل در مورد پرونده های حقوقی مهاجران انجام دهد و همچنین قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران باید به مهاجران حق دسترسی به وکیل مدافع برای پیگیری پرونده های حقوقی آنان را بدهد.»
به اساس گزارش هه نگاو، شنبه گذشته ۸ تن به شمول دو افغان توسط حکومت ایران اعدام شدند.
مدافعان حقوق بشر علاوه بر درخواست از ایران برای توقف اعدام ها، می‌گویند، حکومت سرپرست افغانستان نباید در مورد اعدام اتباع خود سکوت کند و باید مستقیماً با ایران در این مورد صحبت کند.
عبدالرازق عدیل، مدافع حقوق بشر می‌گوید:« اعدام این اتباع افغان در ایران نه تنها با کنوانسیون بین المللی مهاجرت در تضاد است، بلکه نقض آشکار حقوق بشر است. حکومت افغانستان باید از طریق گفتگوهای دیپلوماتیک به دنبال شفافیت از سوی ایران در مورد حقوق افغان ها باشد.»
تحلیلگران سیاسی، اعدام افغان‌ها توسط ایران را به اساس قضاوت یک جانبه می‌خوانند و حکومت سرپرست را مکلف می‌دانند تا برای جلوگیری از این اقدام ایران موضع قاطع اتخاذ کند.
محمد سلیم پیگیر، کارشناس سیاسی می‌گوید:« این وظیفه امارت اسلامی است که با مقامات ایرانی در ارتباط باشد تا از این گونه اعدام های افغان ها در ایران جلوگیری شود.»
ابوالحسن صالحی، کارشناس روابط بین الملل می‌گوید:« اخراج نشدن با زور و اجبار، دسترسی به حقوق اولیه، مورد آزار و اذیت و شکنجه قرار نگرفتن و همچنین احترام گذاشتن به اعتقادات آنها اصول است که ایران آنرا رعایت نکرده است، بلکه برخلاف تمام اصول بین المللی عمل کرده است.»
این اعدام ها در حال است که چندی پیش هیاتی از ستره محکمه کشور برای انتقال زندانیان افغان به افغانستان و تخفیف مجازات اعدام آنها به ایران سفر کرده بود. همچنین به اساس اطلاعات وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان، در حال حاضر حدود ۱۱ هزار افغان در زندان های ایران و پاکستان زندانی اند.
