سخنان علی امین گنداپور وزیر اعلی خیبر پشتونخوا واکنش شدید مقامات پاکستانی را برانگیخته است که میگوید، میخواهند هیاتی را برای گفتگوهای دوجانبه با حکومت سرپرست افغانستان به کابل بفرستند.
امیر مقام، وزیر امور ایالت ها، مناطق سرحدی، کشمیر و گلگت بالتستان پاکستان در مصاحبه با روزنامه دان گفته است، حکومت های ایالتی صلاحیت مذاکره با کشورها را به تنهایی ندارند.
وی افزوده است، اگر این کار شود و حکومت مرکزی در جریان نباشد، گفتگوها بی نتیجه خواهد بود و مورد حمایت قرار نخواهد گرفت.
وی در این مورد افزوده است:« این حوزه در صلاحیت حکومت ایالتی نیست، بلکه گفتگوها و مذاکرات دو کشور موضوع مرکزی است که به حکومت فدرالی و وزارت امور خارجه تعلق دارد. اگر چنین باشد پس؛ فردا بلوچستان میگوید ما با ایران مذاکره میکنیم و پنجاب میگوید ما به تنهایی با هند مذاکره میکنیم. پس در چنین شرایط، اختیار و صلاحیت حکومت مرکزی چه است؟»
امیر مقام همچنین گفته است، حکومت های ایالتی به جای مذاکره خودسرانه، خواسته های خود را از طریق حکومت مرکزی با کشور ها در میان بگذارند.
تحلیلگران سیاسی با توجه به عمق مشکلات افغانستان و پاکستان و اینکه حکومت های پاکستان به اساس عمق استراتیژیک خود بازیگران ابداع این مشکلات هستند؛ پس، این مشکلات باید بین دو طرف به صورت مستقیم مورد بحث قرار گیرد.
فیض محمد زلاند، استاد پوهنتون میگوید:« سیاست های ناخوشایند، بدخواهانه و ریاکارانه پاکستان در قبال افغانستان توسط نظامان و حکومت پاکستان انجام میشود. گنداپور به عنوان یک رهبر ایالتی نمیتواند این مشکل بزرگ را حل کند، نکته دوم این است که این کار در صلاحیت او نیست و سومین نکته این است که گنداپور نماینده حزب انصاف است و این حزب در حکومت فعلی پاکستان موضع بسیار ضعیفی دارد و رهبرش نیز زندانی است.»
برخی دیگر به این باورند که مشکلات پشتونهای ساکن در دو سوی خط فرضی دیورند از یک آدرس است و ملاقات های رهبران آنها میتواند این اقوام را در یک دیدگاه واحد گرد هم آورد تا مشکلات را حل کنند.
آنها میگویند، در حال حاضر مسائل امنیتی، مسئله مهاجرین افغان و اختلال در تجارت، مشکلات عمده میان افغانستان و پاکستان است که باید در مورد آن بحث شود.
شیر حسن حسن، تحلیلگر سیاسی میگوید:« پشتون ها که در دو سوی خط غیر رسمی دیورند زندگی میکنند، گاهی برای گفتگو بین ایشان لازم است که بزرگان قومی فرستاده شوند، یا اینکه گنداپور یکی از اعضای جرگه خیبر بوده است که در ۱۲ ماه اکتوبر گذشته برگزار شد.»
این در حالیست که حکومت سرپرست همواره مشکلات جاری در پاکستان را مشکل داخلی این کشور دانسته، اما بر حل مشکلات موجود میان افغانستان و پاکستان از مجاری دیپلوماتیک نیز تاکید کرده است.