وزیر امور خارجه امریکا با اشاره به موضوع دستگیری اتباع امریکایی در افغانستان گفته است، اگر دستگیری آنها صحت داشته باشد، پس برای دستگیری مقامات بلند پایه حکومت سرپرست جایزه تعیین خواهد کرد.
مارکو روبیو افزوده، جایزه برای مقامات افغانستان ممکن است چندین برابر آن چیزی باشند که امریکا برای دستگیری اسامه بن لادن اعلام کرده بود.
روبیو در این مورد گفته است:« شنیده ام که طالبان بیش از آنچه در گزارش ها نشان داده شده است، شهروندان امریکایی را زندانی کرده اند. اگر این درست باشد، ما فوراً برای دستگیری رهبران آنها جایزه تعیین خواهیم کرد که بالاتر از جایزه برای دستیگری اسامه بن لادن خواهد بود.»
چندی پیش گروه نظارت بر تحریم های سازمان ملل متحد در گزارش ۲۶ صفحه ای خود گفته بد،۶۱ مقام ارشد امارت اسلامی در فهرست تحریم های بین المللی قرار دارند و از این میان ۳۵ تن از آنها عضویت کابینه و رهبری امارت اسلامی را دارند.
در بخشی از این گزارش آمده است:« ملا محمد حسن آخند رییس الوزراء طالبان، ملا عبدالغنی برادر آخند معاون اقتصادی، ملا عبدالسلام حنفی معاون اداری و مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی، امیرخان متقی سرپرست وزارت امور خارجه، سراج الدین حقانی سرپرست وزارت داخله، نور محمد ثاقب سرپرست وزارت حج و اوقاف، رئیس استخبارات و تعدادی دیگر اعضای حکومت طالبان در فهرست این تحریم ها قرار دارند.»
پیش از این، سرپرست وزارت امور خارجه امریکا و اتحادیه اروپا، محمد خالد حنفی، سرپرست وزارت امربالمعروف و نهی از منکر، عبدالحکیم شرعی، سرپرست وزارت عدلیه، حبیب الله آغا، سرپرست وزارت معارف، فرید الدین محمود رئیس اکادمی علوم و ندا محمد ندیم سرپرست وزارت تحصیلات عالی را به عنوان مقاماتی یاد کردند که در نقض حقوق بشر در افغانستان به ویژه در ممنوعیت آموزش دختران نقش دارند و به همین دلیل آنها را تحریم کرده اند.
کریم خان، سارنوال محکمه بینالمللی جرم ها که خواستار صدور حکم در مورد دستگیری رهبران امارت اسلامی شده است، میگوید، این تصمیم را به اساس تحقیقات جامع و جمعآوری شواهد از ماه گست ۲۰۲۱ گرفته است.
کریم خان افزوده:« به اساس تحقیقات همه جانبه و شواهد جمع آوری شده، دلایل معقول وجود دارد که نشان می دهد هبة الله آخندزاده رهبر حکومت طالبان و عبدالحکیم حقانی قاضی القضات به اساس ماده ۷ اساسنامه روم، مسوول جنایات علیه بشریت، به ویژه آزار و اذیت و شکنجه بر اساس تفاوت های جنسیتی استند.»
پیش از این مقامات از امریکا خواسته بودند تا بر اساس توافق دوحه نام مقامات ارشد دولتی را از لیست سیاه خارج کند، اما به گفته آنها حتی پس از گذشت سه سال، امریکا به وعده خود عمل نکرده است.
سهیل شاهین، سرپرست سفیر امارت اسلامی در قطر میگوید:« من در امارت قبلی بودم، بیشتر این محدودیت ها در همان زمان اعمال شد، ممکن است برخی از آنها اکنون اعمال شده باشند، اما بیشتر آنها از همان زمان اند. حالا می توانید بسنجید، از زمان امارت قبل تا اکنون، این تحریم ها چی نتیجه داشته است؟ آنها ممکن است بخواهند آنچه را که در این مدت از طریق تقابل و تعامل به دست آورده اند، در نظر بگیرند. اما به آنها راجع میشود و برای حل مسائل به سازمان ملل متحد به عنوان یک سازمان بین المللی راجع میشود. دراین واضع شده که ممنوعیت ها و لیست های سیاه باید ظرف سه ماه پایان یابد، اما هنوز این کار را نکرده اند. من فکر می کنم این یک تخلف است که این تحریم ها تمام نشده و همچنان ادامه دارد.»
ضیاء احمد تکل، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه میگوید:« جای تاسف است که این اداره چشم خود را بر جنگ و جنایات ضد بشری که توسط نیروهای خارجی و شرکای داخلی آنها در جریان ۲۰ سال اشغال افغانستان این کشور مرتکب شده اند، بسته است. این رفتار نادرست، اعتبار از قبل ضعیف ساختار مذکور را بیشتر از بین می برد و حیثیت و موضع آن را در سطح بین المللی کاملاً بی معنا می کند.»
اما کارشناسان سیاسی بر این باورند که تحریم های احتمالی امریکا در آینده بر روابط حکومت سرپرست و جامعه بین المللی تأثیر منفی خواهد گذاشت.
توریالی زازی، کارشناس سیاسی میگوید:« ابتدا باید از آنها بخواهید که باعث جنایات شده اند، امریکا برای اهداف سیاسی خود به افغانستان تجاوز کرده است، نه افغانستان به امریکا.»
نجیب الرحمن شمال، کارشناس روابط بین الملل میگوید:« راه حل، ادامه راه های سیاسی برای آزادی زندانیان بین دو طرف و همچنین ادامه گفتگوهای سیاسی و دیپلوماتیک است.»
امریکا در حالی هشدار میدهد که برای دستگیری رهبران حکومت سرپرست، جایزه تعیین می کند که در یک اقدام جدید کمک های امریکا را به اکثر کشورهای جهان از جمله افغانستان متوقف کرد.
با توجه به وضعیت بشری در افغانستان، سازمان ملل متحد و سایر کمککنندگان پیشنهاد کردهاند که امریکا کمکهای خود به افغانها را با ملاحظات سیاسی نباید درگیر کند و برعکس باید آنرا ادامه دهد.