مسوولین وزارت تحصیلات عالی می‌گویند، در سه سال گذشته بیش از ۳۵۰ استاد پوهنتون شغل خود را رها کرده و کشور را ترک کرده اند.
این در حالیست که برخی منابع دیگر تعداد استادان خارج رفته را بیشتر از این نشان می دهند.
داکتر نیک محمد همدرد، استاد سابق پوهنتون می‌گوید:« موضوع مهم این است که در این چند سال اساتید زیادی از پوهنتون ها منفک شدند، امارت اسلامی باید در این مورد فکر کند و اساتیدی که در حال حاضر در پوهنتون ها هستند را از وظایف شان اخراج نکند. باید با این اساتید خوب رفتار کرد تا دل شان را به دست بیاورند و آن استادان که خارج رفته اند نیز برگردند.»
اکنون سرپرست وزارت تحصیلات عالی از آن دسته از استادان که برای مقاطع ماستری و دوکتورا به خارج از کشور رفته اند، می خواهد که به کشور بازگردند.
شیخ ندا محمد ندیم هنگام سخنرانی در جشن فراغت انجنیران پوهنتون پولتخنیک کابل گفت، این استادان از پول بیت المال تحصیل کرده اند.
وی افزوده است:« در زمان جمهوریت تعدادی از استادان ما برای تحصیل در مقطع ماستری و دوکتورا با بورسیه به خارج از کشور رفته اند. ما هر سال ده ها میلیون افغانی را برای مصارف، فیس پوهنتون و سایر مصارف شان می پردازیم. وقتی فارغ می شوند، تعدادی از آنها به افغانستان می آیند، خود را از تعهد رها می کنند و بعد از یک ماه برمی گردند و فرار می کنند. آیا این همکاری و اخلاص با مردم افغانستان است؟ شما از بودجه این ملت مظلوم افغانستان تحصیل کرده اید، آنجا به شما همکاری شد و همه مشکلات تان حل شد، اما حالا که ماستر یا داکتر شدید، افغانستان بالای شما حق دارد، بگویید، آیا مشکلی برای تان پیش شده است؟»
اما برخی از استادان پوهنتون دلایل مختلف را برای خروج از کشور یاد می‌کنند.
فیض محمد زلاند، استاد پوهنتون کابل می گوید:« تعلیق آموزش دختران نیز تأثیر منفی بر فرار یا عقب نشینی استادان داشت؛ زیرا دختران اکثریت این استادان در مکتب یا پوهنتون بوده اند و درس می خواندند. وقت مکاتب و پوهنزی ها بند شد، اساتید با دخترانشان رفتند تا دخترانشان بتوانند درس بخوانند.»
به اساس معلومات، بیشتر استادان که از پوهنتون کابل رفته اند یا ماستر بودند و یا در مقطع دوکتورا تحصیل کرده بوده اند.
بسیاری از این استادان به کشورهای اروپایی و همچنین بخش کوچکی از آنها به پاکستان، ایران، ترکیه و هند رفته اند.
به گفته محصلین، نبود این استادان تاثیر بدی بر کیفیت تحصیلات عالی داشته است.
رضوان الله محمدی، محصل می‌گوید:« اگر این استادان دوباره به کشور خود برنگردند، قطعاً بر آموزش فرزندان کشور تأثیر منفی خواهد گذاشت.»
با این حال، استادان پوهنتون می‌گویند، وزارت تحصیلات عالی باید خلأ اساتید که خارج از کشور رفته اند را با اساتید مسلکی پر کند.
محمد اسلم دانشمل، استاد پوهنتون می‌گوید:« اگر بیمه شوند و مورد استفاده قرار گیرند، پس آن شکاف که حالا وجود دارد پر می شود.»
به اساس اطلاعات وزارت تحصیلات عالی، بیشتر استادان که برای ماستری و دوکتورا به خارج از کشور رفته بوده اند، به کشور بازگشته اند.
