در میان کشورهای همسایه، ایران کشوری است که در حال حاضر در بخش تجاری داد و ستد بالایی با افغانستان دارد.
معین سیاسی وزارت امور خارجه و رئیس د افغانستان بانک در مورد تقویت اقتصادی، تجارت، خدمات بانکی و بسیاری از موضوعات دیگر با سفیر ایران در کابل گفتگو کرده اند.
حسیب الله نوری، سخنگوی د افغانستان بانک می‌گوید:« سرپرست د افغانستان بانک با سفیر ایران دیدار کرد. در این دیدار در خصوص توسعه تجارت، روابط بانکی و بانکداری الکترونیک بحث و تبادل نظر شد. سرپرست د افغانستان بانک در این دیدار روابط بانکی را برای انکشاف تجارت بسیار مهم دانسته و از طرف خود اطمینان همکاری داد. وی همچنین به اهمیت بانکداری الکترونیک اشاره کرده و در این زمینه به همکاری با د افغانستان بانک اطمینان داد. سفیر ایران همچنین در این دیدار از همکاری در جهت توسعه روابط تجاری و بانکی اطمینان داد.»
به گفته مقامات حکومت سرپرست، روابط با سایر کشورها اقتصاد محور است و جدا از توسعه تجارت، زمینه جذب سرمایه گذاری خارجی را فراهم کرده است.
تحلیلگران اقتصادی با اشاره به بسته شدن مسیرهای ترانزیتی با پاکستان، تاکید می‌کنند که حکومت سرپرست باید مسیرهای جایگزین را در نظر گیرد و بندر چابهار را گزینه مناسبی برای این امر می دانند.
نورالله عزیز، تحلیلگر اقتصادی می‌گوید:« ما نیازمند ایجاد روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی استیم و باید به اساس منافع خود با همه کشورها در این زمینه تعامل داشته باشیم. هر کشور منافع اش چه سیاسی و چه اقتصادی باشد برایش مهم است، و نظام حاکم نیز باید به این موضوع توجه کند؛ چه بحث حق آبه با ایران و چه برقراری روابط سیاسی با آنها باشد. ما هم به آنها نیاز داریم، نیاز ما بندر چابهار است و در کنار آن، تجارت با ایران و بحث انتقال کالاهای افغانستان از این مسیر به اروپا و سایر کشورها در مقاطع مختلف، نیز مطرح است.»
اگرچه تحلیلگران اقتصادی توسعه روابط اقتصادی و تجارت با ایران را به نفع هر دو کشور می دانند، اما بندر چابهار ایران برای صادرات افغانستان به کشورهای آسیای مرکزی و جنوبی نیز حائز اهمیت است.
آنها معتقدند که حکومت سرپرست باید روابط خود را با سایر کشورها برای حل مشکلات تجاری بهبود بخشد.
سید مسعود، تحلیلگر اقتصادی می‌گوید:« همه روابط ما نه تنها با همسایگان بلکه با همه جهان باید به اساس منافع ملی تعریف شده ما باشد. ما باید این روابط را با توجه به منافع ملی خود بسازیم؛ این بدان معنا نیست که اگر منافع خود را در نظر بگیریم، منافع طرف مقابل زیر پا می‌شود. ما به کشور های همسایه به ویژه ایران و پاکستان می‌گویبم که منافع ملی افغانستان را در نظر گرفته و مانند گذشته زیر پا نگذارند.»
اگرچه وزارت صنعت و تجارت اطلاعات در مورد سطح تجارت و صادرات با ایران در یک سال گذشته شریک نکرده اند، اما معلومات نشان می‌دهد که در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۴، به ارزش ۲ میلیارد و ۱۹۴ میلیون دالر با ایران تجارت شده که از این میان ۳۸ میلیون دالر آن صادرات و ۲ میلیارد و ۱۵۶ میلیون دالر باقی مانده واردات بوده است.
