پس از روی کار آمدن حکومت سرپرست، بازگردانی و استرداد زمین های غصب شده به سرعت جریان دارد.
مسوولین وزارت عدلیه میگویند، به تازگی به اساس فیصله محکمه ویژه زمین های غصبی، ۶۶ هزار و ۱۳۵ جریب زمین دولتی را از ناحیه های هشتم، هفدهم، بیستم، بیست و یکم و دیگر ناحیه های مختلف کابل از غصب آزاد کردند.
آنها میگویند، به کمیسیون استرداد زمین های غصب شده وظیفه داده شده که در تمام کشور زمین های غضب شده دولتی، عامه و وقفی را از دست غاصبان آزاد کنند.
برکت الله رسولی، سخنگوی وزارت عدلیه میگوید:« از آغاز فعالیت کمیسیون استرداد زمین های غصب شده و جلوگیری از غصب زمین، تا پایان ماه ربیع الثانی سال ۱۴۴۶ هجری قمری حدود ۶۶ هزار و ۱۳۵ جریب زمین امارتی در کابل استرداد شده است. زمین های مذکور در ناحیه ها و مناطق مختلف ولایت کابل موقعیت دارد که به اساس فیصله هیات تخنیکی و کمیسیون مرکزی و یا فیصله محکمه ویژه استیناف برای قضایای زمین های غصب شده امارتی آزاد گردیده است. استرداد زمین های غصب شده و جلوگیری از غصب زمین های امارتی از اهداف اصلی امارت اسلامی افغانستان است.»
در عین حال رسولی میگوید، در کنار کابل، کمیسیون استرداد زمین های غضب شده در تمام ولایات در حال کار بر روی استرداد زمین های غصب شده در سراسر کشور است.
به گفته رسولی، از زمان تشکیل این کمیسیون تا اکنون ۳ میلیون جریب زمین از غصب آزاد شده است.
وی در این مورد میگوید:« از زمان ایجاد کمیسیون استرداد زمین های غصب شده و جلوگیری از غصب زمین ها، تقریباً ۳ میلیون جریب زمین آزد و به ادارات ذیربط تحویل داده شده است. این اراضی شامل دشت ها، زمین های آباد، علفچرها و زمین های دیگر است.»
غصب زمین در افغانستان یک موضوع پیچیده است. اکثریت اراضی غصب شده غیرقانونی در دو دهه اخیر چندین بار دست به دست شده اند.
کارشناسان امور حقوقی میگویند، حکومت سرپرست باید غاصبان اولیه و اصلی را بیابد و از آنها سوال کنند.
اسماعیل زدران، کارشناس مسائل حقوقی میگوید:« این زمین های مردم است که گرفته اند، زمین های دولت را هم گرفته و غصب کرده بودند. برای این زمین ها قباله درست کرده بودند و به نام های مختلف به یکدیگر می فروختند، به طوری که سه چهار جا فروخته می شد. من می گویم اگر دولت بخواهد عاملان اصلی را شناسایی کرده و آنها را به ارگان های مربوطه، سارنوالی و محکمه معرفی کند، کار بسیار خوبی خواهد بود، زیرا از یک طرف زمین ها پس داده می شود و از طرف دیگر زمینی که دو یا سه دست فروخته شده، حق آنها خورده نمیشود. عوامل اصلی باید پیدا شده و در محاکم از آنها سوال شود، ابتدا پول مصرف شده مردم از آنها گرفته شود و سپس زمین به صاحب اصلی آن تسلیم شود.»
میزان دقیق زمین های غصب شده یا غیرقانونی در افغانستان مشخص نیست، اما به اساس برآوردها، میلیون ها جریب زمین توسط قدرتمندان در دهه های اخیر غصب شده است.