در گزارش های منتشر شده برنامه نظارت از رفت و آمد برای پناهندگان سازمان ملل متحد (دی.تی.ام) برای افغانستان آمده است، از ماه های سپتمبر تا جولای سال ۲۰۲۴، نزدیک به ۸۰۰ هزار افغان از طریق ۹ راه عبوری به پاکستان و ایران رفته اند.
در این گزارش آمده است، بیش از ۹۰۰ هزار تن دیگر به افغانستان بازگشته اند.
سازمان مهاجرت همچنین از بیش از ۹۰ هزار افغانی دلایل رفتن به این کشورها را جویا شده است که وضعیت اقتصادی، مشکلات صحی و ملاقات با دوستان در این کشورها از دلایل آن یاد شده است.
در گزارش سازمان مهاجرت پیش از این گفته شده بود که برنامه مذکور مربوط به تردد افراد با اهداف مشخص نیست و ارقام جمع آوری شده از افغان های که به پاکستان و ایران رفته و برگشته اند تهیه شده است.
در بخشی از این گزارش آمده است:« از ماه سپتمبر تا جولای، ۷۸۶ هزار و ۷۶۹ افغان از ۹ مسیر عبوری به این کشورها رفته اند که چهار مسیر آن به راه های عمومی افغانستان و ۶ راه دیگر مسیر های منتهی بین پاکستان و ایران است و همچنین ۹۷۳ هزار و ۶۹۶ تن دیگر به افغانستان بازگشته اند.»
بر اساس این گزارش، در حال حاضر حدود ۶ میلیون پناهجوی افغان در پاکستان و ایران زندگی می‌کنند و به این ترتیب، پس از سوریه، افغانستان دومین کشور دارای بیشترین تعداد پناهجو در سراسر جهان است.
در بخشی از این گزارش آمده است:« تا ماه سپتمبر سال جاری حدود ۳.۷۵ میلیون افغان در ایران و بیش از ۲ میلیون تن دیگر در پاکستان پناهنده هستند که پس از سوریه، افغانستان در جایگاه دوم بیشترین تعداد مهاجرین را در جهان دارد.»
ما با وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان در مورد آخرین یافته های سازمان ملل تماس گرفتیم، اما آنها با وجود تماس های مکرر پاسخی ندادند.
این وزارت در وب سایت خود در مورد تعداد افغان های که از افغانستان مهاجرت کرده اند معلومات ارائه نکرده است، اما تعداد عودت کنندگان را بیش از ۳ میلیون تن نشان داده است.
شماری از کارشناسان سیاسی تعامل حکومت سرپرست با جامعه جهانی را برای بهبود وضعیت اقتصادی مهم دانسته و از حکومت سرپرست می‌خواهند که علل مهاجرت را مشخص کرده و تمرکز خود را بر راهکارها افزایش دهد.
عزیز معارج، تحلیلگر سیاسی می‌گوید:« در مجموع مقامات باید دلایل مهاجرت به خارج از کشور را دریابند، که مردم چرا مهاجرت می‌کنند. برای حل این مشکل باید قدم برداشته و زمینه را فراهم کنند تا آنها (افغان ها) مجبور به رفتن به خارج نباشند و کسانی که از خارج می آیند باید همه شرایط زندگی، محیط، آموزش، کار، امنیت برایشان فراهم شود. پس حل مشکلات بدست مقامات است و آنها باید در این زمینه اقدام کنند. سازمان ملل نیز باید اصول خود را در این زمینه اجرا کرده و کمک کند. کشورهای همسایه نیز باید به اصول بین المللی احترام بگذارند.»
سازمان ملل متحد در حالی در مورد بازگشت افغان ها از ایران و پاکستان ارقام منتشر می‌کند که هفته گذشته یک سازمان حقوق بشری ایرانی از کشته شدن ده ها افغان توسط نیروهای سرحدی ایران در کلگان، نزدیک سرحد پاکستان و ایران خبر داد.
