باغدارن ولسوالی پنجوای قندهار، انگور برداشت شده را پس از آویزان کردن و خشک کردن در کشمش خانه های سنتی خود به کشمش تبدیل می کنند.
در حال حاضر تولید کشمش در ولسوالی های قندهار به شمول پنجوایی که تاکستان های وسیع در آن وجود دارد، آغاز شده است.
عبدالله یکی از باغداران درباره روند تولید کشمش می‌گوید:« به محض پخته شدن انگور شروع به جمع آوری آن برای تهیه کشمش می کنیم. قبلا این کار را در کشمش خانه ها انجام می دادیم و آنها را در آنجا آویزان می کردیم، اما اکنون این کار را در جگیان (کلبه های چوبی با پوشش تیکه نازک) انجام می دهیم. این کار نسبت به کار قبلی راحت تر و کم هزینه تر است.»
باغداران انگور از وضعیت اقلیمی شکایت دارند و می‌گویند، امسال به دلیل بارندگی های نابهنگام و سپس گرمای هوا، حاصلات کشمش کم و قیمت ها نیز پایین است.
همچنین آنها از حکومت سرپرست می‌خواهند که برای فروش محصول باقی مانده از آفت های طبیعی، بازار پیدا کند.
یک تن از باغداران انگور می‌گوید:« هر کیلو کشمش از ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ افغانی فروخته می‌شود. امسال مثل سال های گذشته کشمش خوب تولید نه شته است. تولید کشمش نیاز به هوای سرد و باد دارد، اما امسال هوا بسیار گرم بود. بنابراین کشمش خوبی تولید نشد اند.»
یکی از تاجران انگور و کشمش می‌گوید:« کشمش امسال هیچ قیمت در بازار ، بهترین کشمش از ۳۰۰ تا ۳۵۰ افغانی فروخته می شود.»
به اساس معلومات، همه ساله در قندهار یک چهارم حاصلات انگور برای کشمش مصرف می شود. مسوولین اتاق تجارت قندهار می‌گویند، در پنج ماه گذشته بیش از ۱۳ هزار تن میوه خشک به ارزش ۳۳ میلیون دالر امریکایی به کشور های بیرونی به ویژه هند صادر شده که بیشتر آن کشمش بوده است.
انجنیر عبدالباقی ، معاون اتاق تجارت و صنایع قندهار می‌گوید:« امسال ۱۳ هزار و ۷۹۷ تن میوه خشک، بوته های طبی و خسته به خارج از کشور صادر شده است. بیشتر این میوه ها کشمش، بادام و پسته است.»
از یک سو در سال جاری هر نوع محصولات زراعتی قندهار به اثر تغییرات اقلیمی آسیب دیده اند؛ از سوی دیگر مسدود شدن راه ها توسط کشورهای همسایه، کمبود دهلیز های هوایی و برخی مشکلات دیگر باعث شده اند محصولات برداشت شده نیز بازار خوبی نداشته باشند.
