میان تهران و کابل هر از چند گاهی درگیری های لفظی بر سر آب به وجود آمده و ایران بارها مدعی شده است که حکومت سرپرست افغانستان به قرارداد ۱۳۵۱ پابند نیست.
اما اخیرا رسانه های ایرانی به قول از حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور ایران و سفیر این کشور در افغانستان گفته اند که امسال ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب از افغانستان به کشور شان رسیده است.
قمی در گفتگو با رسانه های ایرانی گفته است که بر اساس رفتار متقابل و وعده های طرف افغان، آنها انتظار دارند تا پایان سال جاری حق‌آبه شان را دریافت کنند.
وی افزوده:« سال گذشته سه اقدام اصلاحی از سوی امارت اسلامی صورت گرفت که یکی از آنها بی اثر بود. به دلیل آن آب رها شده از بند کمال خان، آب به سمت دشت های ولایت نیمروز رفت و به این ترتیب گفته می‌توانم که دو اقدام دیگر موثر بوده و باعث سرازیر شدن بیش از ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب به سیستان ایران شده است.»
اگرچه ایران بارها افغانستان را به عدم دادن حق‌آبه خود متهم کرده است، اما حکومت سرپرست پیش از این گفته بود که به تامین حق‌آبه ایران متهداست.
حکومت سرپرست می‌گوید که اگر دریا های افغانستان بیش از ظرفیت خود آب داشته باشند، تلاش خواهند کرد که تا حد ممکن حق‌آبه را تامین کنند.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی امارت اسلامی می‌گوید:« بله! ما به آن تعهد پابند هستیم، آب هم هست، آب پیدا شده، امسال بارندگی ها خیلی خوب بود، مقداری آب در مخازن ذخیره شده، و تا جایی که بتوانیم آب داده می‌شود، یک مورد که همه باید متوجه آن باشند این است که افغانستان خشکسالی چند ساله را پشت سر گذشتاند، و این در یک سال آب پوره نمی‌شود پس باید انتظار کنیم، آنچه در توان ما است آنرا حتما انجام می‌دهیم، و اینکه اگر آب در افغانستان کمی می‌کند این را باید آنها نیز بپذیرند. در سال های آینده آمیدوار هستیم که خشکسالی خاتمه یابد و این آب به صورت کامل داده می‌شود.»
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ قرارداد آب دریایی هلمند را امضا کردند که بر اساس آن افغانستان سالانه ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب به ایران می‌داد.
کارشناسان اقتصادی می‌گویند که مسئله آب ایران و افغانستان می‌تواند بر روابط دو کشور تاثیر منفی یا مثبت داشته باشد، اما تاکید دارند که کابل و تهران باید این موضوع را به دقت بررسی کنند و توافقنامه قبلی را مورد بازنگری قرار دهند تا افغانستان بتواند سطح آب مورد نیاز خود را تشخیص دهد و حق‌آبه این را نیز تامین کند.
اجمل زرمتی، کارشناس اقتصادی می‌گوید:« حدود ۵۰ سال از این قرارداد می‌گذرد، نیاز به بازنگری در آن وجود دارد، باید بازنگری شود و سپس بر اساس واقعیت های خاک افغانستان، دریای که در افغانستان وجود دارد، بررسی شود که به چی اندازه آب در این دریا وجود دارد و آیا واقعا این آب برای افغانستان کافی است یا خیر؟ بنابراین همه این مسائل باید بررسی شود و پس از آن برای ایجاد قرارداد وجود دارد تا روابط خوب و قوی با ایران داشته باشیم.»
این در حالیست که اکثر مناطق افغانستان در سه سال متوالی دچار خشکسالی شدید شده و به همین دلیل آب دریای هلمند به حدی کاهش یافته که فقط می‌تواند نیاز افغانستان را تامین کند، اما امسال به دلیل بارندگی در بسیاری از ولایات به شمول دریای هلمند، سطح آب دریای های دیگر نیز افزایش یافته و به همین دلیل جریان آب از افغانستان به سیستان ایران افزایش یافته است.
