تهران بار دیگر بر تشکیل حکومتی در کابل تاکید کرده است که به باور آنها باید نمایندگان تمام اقوام افغانستان در آن حضور داشته باشد.
وزارت امور خارجه این کشور گفته است که ایران به دنبال ثبات و امنیت در افغانستان است.
اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی امارت اسلامی میگوید که نظام کنونی افغانستان همهشمول است و مردم تمام ولایات و نمایندگان اقوام در آن مشارکت دارند.
مجاهد میگوید که ۸۰ درصد افراد نظام قبلی همچنان در وظایف خود هستند و کسانی که میخواهند به نام حکومت همهشمول چهره های تجربه شده را در افغانستان به قدرت برسانند، اهداف سیاسی داردند.
به گفته مجاهد، بازگشت چهره های تجربه شده به نظام فعلی ناممکن است.
وی میافزاید:« امارت اسلامی افغانستان اکنون هم همهشمول است، نمایندگان تمام اقوام و همچنین نمایندگان تمام ولایات در نظام حضور دارند و خالصانه کار میکنند و خدمات ارائه میدهند. ۸۰ درصد کارمندان نظام قبلی همچنان در وظایف خود هستند، با وجود این، اگر هنوز کسی شعار حکومت همهشمول را میدهد، پس آنها اهداف سیاسی دارند و چهره های را که در افغانستان شکست خوردند و امتحانشان را داده اند، میخواهند دوباره بر افغان ها مسلط کنند که این ناممکن است.»
کارشناسان سیاسی میگویند، حکومت همهشمول که برخی کشور ها و چهره های پیشین در افغانستان میخواهند برای افغان ها قابل قبول نیست.
آنها میگویند که میتوان انتخابات را در ادارات دولتی بر اساس توانایی آنها برای همهشمول کردن نظام برگزار کرد و این خواسته مردم نیز هست.
سرور نیازی، کارشناس سیاسی میگوید:« حکومت همهشمول که متشکل از چهره های تکراری سیاسی باش، آنانی که عامل بدبختی افغانستان شده اند، افغان ها حکومت همهشمول متشکل از آن افراد را نمیخواهند؛ زیرا آنها چنین حکومت همهشمول را در زمان کرزی و غنی تجربه کردند، فقط چند نفر مافیای آمدند و دولت را تصرف کردند و خود را سران قبایل و مناطق معرفی کردند. افغان ها چنین حکومت همهشمول را میخواهند که در آن کار به اهل کار سپرده شود.»
نجیب الله جامع کارشناس سیاسی میگوید:« اگر میخواهیم حکومت همهشمول افغانی داشته باشیم پس حکومت باید بر اساس قانون اساسی باشد و مردم افغانستان با رای مستقیم و حضوری انتخاب شوند، رهبران حکومت باید به افغانستان تعهد داشته باشید، از ارزش های واحد و یکپارچه ملت افغانستان منکر نباشند؛ بلکه به آن متعهد باشند.»
برخی دیگر میگویند، هدف از ایجاد دولت همهشمول این نیست که چهره های قدیمی که ۲۰ سال گذشته به نام قوم و سمت به قدرت رسیدند و به جای خدمت به کشور و مردم جیب خود را پر کردند.
آنها میگویند، باید چنین حکومتی ایجاد شود که نمایندگان همه اقشار در افغانستان خود را در آن ببینند.
نجیب الرحمن شمال کارشناس سیاسی میگوید:« هدف حکومت همهشمول در افغانستان در واقع جلوگیری از تکرار آن شخصیت های سیاسی و بدنام است که متأسفانه در زمان حکومت خود بدون عیش و نوش، مانع ساختن برای خانه های خود و ایجاد سهولت برای خانواده های خود هیچ خدمتی دیگری به افغانستان نکرده اند. حکومت همهشمول ملی زمانی تشکیل میشود که همه افراد متعهد و متخصص به شمول زنان و مردان، شخصیت های متدین، روشن فکر و ملی سیاسی و نمایندگان اقوام و اقشار مختلف که سرمایه های معنوی این کشور هستند در حکومت جا بگیرند و با ارائه خدمات آنها به مردم از آنها استفاده شود.»
پس از سقوط جمهوریت و روی کار آمدن امارت اسلامی، کشورهای همسایه افغانستان به ویژه ایران، تاجکستان و روسیه نسخه های تشکیل حکومت همهشمول را برای افغان ها ارائه میکنند، که به باور ناظران، این کشورها میخواهند چهره های متعهد به منافع خود را به نام حکومت همهشمول در نظام افغانستان جابجا کنند.