پس از روی کار آمدن امارت اسلامی، گفتگوها برای مصالحهٔ ملی و ثبات دایمی در کشور میان افغان ها آغاز شده است.
در این راستا، ایالات متحده امریکا و قطر تلاش های زیادی برای گفتگوی ملی میان افغان ها انجام دادند، اما این تلاش ها هنوزهم نتیجه ای نداشته است.
اکنون چه سیاستمداران و مقامات زمان جمهوریت و چه افغان های که در داخل کشور هستن، گفتگو و نشست را برای افغانستان مفید می‌دانند.
شماری از کارشناسان سیاسی می‌گویند که گفتگوی داخلی میان افغان‌ها که هدف آن صلح و ثبات پایدار باشد، کار مفیدی است که باید انجام شود، اما اگر به نام گفتگوی ملی، شمولیت چهره‌های تکراری در حکومت خواسته شود پس نتیجه نمی‌دهد.
نجیب‌الله جامع، کارشناس سیاسی می‌گوید:« بعد از هر جنگی، ملت‌ها نیاز دارند برای ثبات کشور گفتگو کنند، چه با افغان‌ها در زمان جمهوریت باشد و چه با افغان‌ها در داخل کشور و این برای روز های بهتر کشور انجام می‌شود، باید این گفتگو صورت گیرد حتی اگر نام دیالوگ به آن داده می‌شود. اگر گفتگو ملی باشد مفید است اما هر نسخهٔ که منجر به تکرار چهره های خارجی شود خلاف منافع ملی و اجماع ملی است.»
شهزاده مسعود کارشناس سیاسی می گوید:« اگر گفتگوی ملی میان افغان ها در داخل کشور صورت گیرد، در مورد مسائل ملی و صلح دایمی افغانستان بحث می‌شود، این اقدام خوبی است. اگر تعریف گفتگو ملی مشارکت در حکومت باشد، این یک تجربه شکست خورده است که نتیجه نداده.»
کارشناسان سیاسی می‌گویند، در شرایط کنونی که افغانستان با جهان مشکل سیاسی دارد و با نبود قانون اساسی و وضعیت بد اقتصادی در داخل مواجه است، تنها راه حل آن دیدار و گفتگو میان افغان هاست.
فیض محمد زلاند استاد پوهنتون می‌گوید:« اکنون با مسائلی که مواجه هستیم آن مشروعیت حکومت و ایجاد قانون اساسی است،اگر مشکلات دیپلوماتیک با جهان است، نگرانی در مورد جغرافیای افغانستان و یا وضعیت اقتصادی بد، یگانه راه حل این مشکلات این است که افغان ها تحت یک اجندا برای منافع ملی باهم بنشینند.»
اما برخی معتقدند که هر نوع دیدار و گفتگو با جنگ سالاران پیشین و مقامات و سیاستمداران جمهوریت، جنایت جنگی است و باید در این زمینه دقت شود.
در مجموع گفتگو ملی طرفدار زیاد در میان افغان ها دارد و تاکید می‌شود که این گفتگو باید به ابتکار افغان ها در داخل کشور برگزار شود.
اما امارت اسلامی تاکنون در این زمینه چیزی نگفته است، اما هدف از تشکیل کمیسیون تماس با شخصیت های افغان در خارج از کشور، بازگرداندن آنها به کشور است که در این روند شماری زیادی از سیاسیون و مقامات به کشور بازگشته اند.
