از چند روز بدین سو، بدرفتاری پولیس و نظامیان پاکستان با مهاجران و پناهجویان افغان و تلاش برای بازگرداندن غیرقانونی و اجباری آنان افزایش یافته و این موضوع نگرانی های بسیاری را برانگیخته است.
شارژدافیر افغانستان در این کشور میگوید، در جریان چند روز گذشته، پولیس پاکستان حدود ۸۰۰ افغان را در اسلام آباد پایتخت این کشور بازداشت کرده است. به گفته وی، در میان بازداشت شدگان کسان نیز است که دارای مدارک قانونی برای زندگی در پاکستان بوده و یا در اداره پناهندگان سازمان ملل ثبت شده اند.
به گفته سردار احمد شکیب، بسیاری از این پناهجویان به شمول زنان و کودکان از خانه های شان بیرون آورده شده و برای اخراج به کمپ ها فرستاده شده اند.
شارژدافیر افغانستان در پاکستان افزوده است:« از چند روز بدین سو، اتباع افغان که در اسلام آباد هستند، چه کارت مهاجرت داشته باشند و چه با ویزه آمده باشند و یا افرادی که اسناد ندارند اما از سوی شارپ، یو.ان.اچ.سی.آر یا سایر سازمان های بین المللی به آنها توکن یا کارت داده شده است که به اساس آن در آنجا زندگی میکنند، و این افراد که اکنون که حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر هستند دستگیر شده اند. حتی برخی هستند که خانه هایشان تلاشی و از آن بیرون رانده شده اند.»
به گفته شکیب، پاکستان در سه روز گذشته ۱۳۷ مهاجر را که درخواست تمدید ویزه به ادارات ذیربط ارایه کرده بودند، نیز اخراج کرده است، آنان قبل از تعیین سرنوشتشان دیپورت شده اند.
او میگوید، رسماً نگرانی های خود را با حکومت پاکستان، کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان و سازمان های بین المللی که از حقوق پناهندگان در این کشور دفاع می کنند، در میان گذاشته است.
سردار احمد شکیب در این مورد گفته است:« با وجود اینکه این موضوع را رسما با حکومت پاکستان در میان گذاشته ایم و درخواست کرده ایم و آنها نیز قول حل این موضوع را داده اند، علاوه بر آن، این نگرانی ها را با نهادهای بین المللی مانند یو.ان.ایچ.سی.آر، اداره شارپ، و کمیشنری دفاع از پناهندگان افغان نیز شریک کرده ایم.»
از سوی دیگر، رفتار پاکستان با مهاجران افغان با واکنش های شدید در داخل و خارج از کشور نیز مواجه شده است.
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ویژه امریکا برای صلح افغانستان، این نوع برخورد و موضع حکومت پاکستان در قبال مهاجران و پناهجویان را عملی بد خوانده و خواستار توقف آن در اسرع وقت شده است.
زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ویژه امریکا برای صلح افغانستان، گفته است:« با این موضوع که مقامات پاکستانی باید بدرفتاری با مهاجران افغان و بازگشت اجباری آنها را متوقف کند، موافق هستم.»
از سوی دیگر مدافعان حقوق مهاجران و پناهجویان، اخراج اجباری مهاجران و هر نوع اعمال فشار بر آنها را در تضاد با تمام اصول بشری و اخلاقی دانسته و میگویند این کار بر روابط دو کشور تاثیر می گذارد.
آنها از حکومت پاکستان می خواهند، یک رویکرد قانونی برای مدیریت مسئله مهاجران ایجاد کند که به حقوق هر دو طرف احترام گذاشته شود.
علی رضا کریمی، فعال حقوق مهاجران میگوید:« اخراج صدها پناهنده افغان از ایران و پاکستان به گونه ای که به دنبال آنها خانه به خانه تلاشی میشود، نقض آشکار اصول بشری و اخلاقی است. این اقدام نه تنها فشارهای روحی، روانی و اقتصادی بر پناهندگان را افزایش می دهد، بلکه تأثیر بسیار بدی بر روابط بین کشورها می گذارد.»
عبدالرازق عدیل، فعال حقوق مهاجران میگوید:« در این زمینه بسیار مهم است که حکومت پاکستان راه های مناسبی را برای مدیریت این مشکل و حمایت از مهاجران افغان مقیم پاکستان در نظر بگیرد. همچنین محدودیت های قانونی را برای حقوق بشر و اخراج مهاجران در نظر بگیرد.»
این در حالیست که حکومت پاکستان پیش از این به مهاجران افغان تا ۲۵ دسمبر سال ۲۰۲۴ مهلت داده بود و پس از آن تصمیم خود را برای اخراج آنها تجدید کرد.
وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان نیز می پذیرد که هر روز تا ۳۰ خانواده از پاکستان به صورت داوطلبانه و به اجبار به افغانستان باز میگردند.