روزنامه تهران تایمز به اساس آمار اتاق صنعت، معدن و تجارت ایران گزارش داد که این کشور در یک ماه گذشته ۲۴۹ میلیون دلار کالای غیرنفتی را به افغانستان صادر کرده است.
این روزنامه به قول سخنگوی کمیته روابط بین الملل و توسعه تجارت این اداره نگاشته است، این ارقام در هفت ماه از ۲۰ ماه مارچ تا ۲۱ اکتوبر سال جاری است که ۱.۳ میلیون دالر می‌شود و به اساس این ارقام، افغانستان پنجمین کشور بزرگ وارد کننده از ایران شمرده شده است.
کالاهای غیرنفتی وارد شده از ایران به افغانستان شامل آرد، روغن، تخم مرغ، گوشت مرغ، دواها، لوازم صحی و مواد ساختمانی است.
در بخشی از گزارش روزنامه تهران تایمز آمده است:« ایران از ۲۲ سپتمبر تا ۲۱ اکتبر سال جاری ۲۴۹ میلیون دالر کالای غیرنفتی به افغانستان صادر کرده است. این میزان در هفت ماه گذشته به ۱.۳ میلیارد دالر بوده است.»
این روزنامه با شاره به نشست مشترک معاون اقتصادی ریاست الوزرا و هیات ایرانی که در ماه اگست گذشته به کابل آمده بودند، گفته است، در این دیدار ملا عبدالغنی برادر آخند از طرف ایرانی خواست تا در زمینه های معدن، انرژی خورشیدی و ساخت راه آهن سرمایه گذاری کنند.
با این حال، وزارت صنعت و تجارت سطح تجارت افغانستان با ایران در هفت ماه گذشته را نزدیک به دو میلیارد دالر نشان می‌دهد که از این میان تنها ۳۰ میلیون آن صادرات و مابقی واردات است.
آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی وزارت صنعت و تجارت می‌گوید:« تجارت افغانستان با جمهوری اسلامی ایران در هفت ماه سال ۱۴۰۳ بالغ بر ۱ میلیارد و ۸۲۷ میلیون دالر بوده که از این میان ۳۰ میلیون دالر آن صادرات و یک میلیارد و ۷۹۷ میلیون دالر آن واردات بوده است. صادرات شامل سنگ معدنی، کشمش، سرب، نوشابه و دانه کنجد است. واردات شامل مواد نفتی، مواد اولیه کارخانه ها، گاز مایع و سمینت است.»
از سوی دیگر، اتاق تجارت و سرمایه گذاری یکی از دلایل اصلی افزایش سطح واردات از ایران را تغییر روابط تجاری با پاکستان، افزایش مصرف و کاهش تولید می داند.
این اتاق برای ایجاد تعادل بین صادرات و واردات، از حکومت سرپرست می‌خواهد بالای پروژه های اساسی مانند برق، راه آهن و معادن سرمایه گذاری کند و بر تولید داخلی تمرکز کند.
خان جان الکوزی، یکی از اعضای هیات مدیره اتاق تجارت و سرمایه گذاری می‌گوید:« کار اساسی این است که باید زیرساخت ها در اینجا ایجاد شود، تا زمانی که زیرساخت ها ساخته نه شود، برق، ترانسپورت و راه آهن نداشته باشیم و معدنیات به گونه میخانیکی نه بلکه به شکل عملی استخراج نه شده و در داخل کشور پروسس و فروخته نه شود، وضعیت ما بهتر نمی شود.»
در عین حال، تحلیلگران اقتصادی صادرات را مساله مرتبط با تولیدات کشور دانسته و می‌گویند، صادرات نشان دهنده سطح تجارت خارجی یک کشور است.
به باور آنان، برای افزایش سطح صادرات، باید افغانستان را از یک کشور مصرف کننده به یک کشور تولید کننده تبدیل کرد.
سید مسعود، استاد پوهنتون در این مورد می‌گوید:« صادرات نشان دهنده بخشی از تولید است. یعنی هر قدر سطح تولید شما افزایش یابد، به همان اندازه نیازهای داخلی شما مرفوع شده و حرکت بخش اقتصادی به شدت افزایش می یابد. صادرات و واردات بسیار جالب است؛ آنها در واقع کاهش دهنده یا افزایش دهنده ارز خارجی هستند. در بسیاری از زمینه ها، ذخایر پولی یک کشور از طریق صادرات تقویت می‌شود.»
این در حالیست که ادراه ملی احصائیه و معلومات آخرین آمار صادرات و واردات شش ماهه کشور را در اختیار رسانه ها قرار داده است.
بر اساس این ارقام، در دو ربع اخیر سال جاری، سطح واردات افغانستان در مقایسه با صادرات بیش از چهار میلیارد دالر افزایش یافته است.
