حکومت ایران حسن کاظمی قمی نماینده ویژه و سفیر خود در افغانستان را برکنار و علی رضا بیگدلی را به عنوان سفیر جدید خود در کابل منصوب کرده است.
حسن قمی در کنار سفیر به عنوان نماینده ویژه ایران در افغانستان نیز فعالیت می کرد، اما علی رضا بیگدلی تنها به عنوان سفیر منصوب شده است.
پیش از این، امریکا و پاکستان نیز نمایندگان ویژه خود را برای افغانستان برکنار کردند و در عوض از طریق سفیران و وزارت های خارجه روابط خود را با افغانستان به پیش می‌بردند.
طرف امریکایی در ان زمان به رسانه ها درباره کار نماینده ویژه خود برای افغانستان گفت، وضعیت کنونی این کشور نسبت به قبل تغییر کرده است.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا در عین حال افزود، اکنون لازم است روابط با افغانستان از طریق وزارت امور خارجه و سفارت امریکا حفظ شود.
همزمان، پاکستان نیز در ماه سپتمبر ۲۰۲۴ آصف درانی نماینده ویژه این کشور در امور افغانستان را برکنار کرد.
در آن زمان، وزارت امور خارجه پاکستان در اعلامیه ای گفت، کار درانی در ۱۰ سپتمبر به پایان می‌رسد، اما جزئیات بیشتری ارائیه نکرد.
طاهر خان، یک تن از خبرنگاران آزاد در اسلام آباد می‌گوید، در زمان ماموریت درانی، شاید انتظارات حکومت پاکستان برآورده نشد که به عنوان یک نمانیده ویژه از او توقع می رفت.
طاهر خان، خبرنگار آزاد می‌گوید:« وقتی این موضوع آشکار شد، حکومت پاکستان هیچ دلیلی نشان نداد، اما بحث‌های مطرح شد که شاید انتظارات حکومت، ادارات دولتی و امنیتی پاکستان برآورده نشد که داشتند، اما به گونه ای رسمی چیزی گفته نشده است.»
اگرچه مقامات حکومت سرپرست در مورد حفظ روابط با افغانستان در سطح سفیران به جای نمایندگان ویژه کشورها چیزی نمی‌گویند، اما ناظران امور می‌گویند، وضعیت سیاسی کنونی در افغانستان از قبل تغییر کرده است، بنابراین برخی کشورها تلاش می‌کنند که به جای نماینده ویژه از طریق سفیران روابط خود را حفظ کنند.
عزیز معارج، دیپلومات سابق می‌گوید:« اکنون که برخی کشورها مانند ایران، پاکستان و امریکا نمایندگان ویژه خود را برای افغانستان برکنار کرده اند، به این معناست که افغانستان در حال حاضر نیازی به کمک و همکاری آنها ندارد و یا خودشان از این کار خودداری می‌کنند. اما روابط خود را در سطح سفیر و از مجرای دیپلوماتیک حفظ کرده و ادامه می‌دهند.»
در چند دهه گذشته، بسیاری از کشورهای جهان هر از گاهی در تلاش بوده اند تا نماینده ویژه ای برای افغانستان داشته باشند.
عزیز معارج در این مورد می‌گوید، کشورها در شرایط خاص و پیچیده سعی می‌کنند که نمایندگان ویژه تعیین کنند.
معارج می‌افزاید:« به اساس اصول دیپلوماتیک، تعامل بین المللی و منشور سازمان ملل، وقتی کشوری نماینده ویژه خود را به عنوان سفیر یا همراه با سفر به کشور دیگری می فرستد، این را بر بنیاد همکاری و کمک بسیار نزدیک انجام می‌دهد، یعنی اینکه این دو کشور باهم روابط بسیار نزدیکی دارند و در قضایایی یکدیگر دخیل هستند. اگر سازمان ملل یا سایر سازمان های مسوول نماینده خود را تعیین کنند، این کار در شرایط بحرانی صورت می گیرد، یعنی زمانی که جنگ است و اوضاع بحرانی است، حقوق بشر و برخی مسائل دیگر در میان باشد. پس نماینده اعزام می شود که وظايف ويژه دارد و برای حل قضایا گزارش آماده میکند.»
چندی پیش سازمان ملل متحد نیز پیشنهاد تعیین نماینده ویژه برای مشارکت افغانستان با جامعه جهانی را مطرح کرد که این پیشنهاد با مخالفت حکومت سرپرست مواجه شد.
پیش از این چین و روسیه نیز به اساس این پیشنهاد، تعیین نماینده ویژه دیگر برای افغانستان در حضور یوناما را بیجا خوانده بودند.
