همزمان با روی کار آمدن امارت اسلامی، چین و روسیه سعی کردند در کنار روابط سیاسی، روابط اقتصادی را نیز با حکومت سرپرست تقویت و تحکیم بخشند.
در کنار استخراج نفت از چاه های قشقری و استخراج میس عینک لوگر، قراردادهای بزرگ و کوچکی دیگر نیز با برخی شرکت های چینایی منعقد شده اند؛ اما موضوع سرمایه گذاری شرکت های روسی در افغانستان موضوع جدید است.
اخیراً وزارت معادن و پترولیم می‌گوید، هیاتی از سرمایه گذاران روسی در آخرین سفر رسمی خود به افغانستان، در کنار استخراج نفت و گاز، به سرمایه گذاری در بخش های دیگر کشور نیز علاقمندی نشان داده اند.
همایون افغان، سخنگوی وزارت معادن و پترولیم می‌گوید:« در واقع در برخی بخش ها با شرکت های چینایی قرارداد داریم. در این میان برخی از آنها قراردادهای حکومت قبل بود که کارشان به تاخیر افتاده بود و حالا دوباره شروع شده است؛ برخی قراردادها پس از حاکمیت امارت اسلامی با شرکت های چینایی منعقد شده اند. شرکت ها و سرمایه گذاران روسی نیز به بخش معادن افغانستان به ویژه نفت و گاز علاقه نشان داده اند. وزارت عملا با تعدادی از شرکت های روسی در حال مذاکره است. امیدواریم به نتیجه برسیم و با آنها هم قرارداد داشته باشیم.»
افغان در مورد آغاز کار عملی پروژه های امضاء شده با شرکت های چینایی می‌گوید، در حال حاضر بسیاری از پروژه های امضاء شده با کشور مذکور، در مراحل اکتشافی و عملی قرار دارند.
همچنین افغان موضوع نفوذ چین و روسیه در افغانستان از طریق سرمایه گذاری و معاملات اقتصادی را رد کرده و می‌گویند، در کنار کشورهای مذکور، کشورهای غربی نیز می توانند در زمینه های مختلف در افغانستان سرمایه گذاری کنند.
او در این مورد می‌گوید:« افغانستان کشور ماست و معادن آن سرمایه ماست و بر اساس منافع ملی خود تعامل می‌کنیم. چه چینی باشد، روسی، غربی یا هر کس دیگری. پالیسی امارت اسلامی اقتصاد محور است و چیزی وجود ندارد که با یک کشور تعامل داشته باشیم و با کشور دیگر تعامل نداشته باشیم. هر کشور و هر شرکتی که می آید، ما از آنها استقبال می کنیم و با آنها همکاری می کنیم.»
هرچند تحلیلگران اقتصادی در شرایط کنونی حفظ روابط اقتصادی و تجاری با این کشورها را حیاتی می دانند، اما بر حفظ تعادل و توازن در روابط با کشورها را نیز تاکید دارند.
به باور آنان، روابط و تعاملات یکجانبه با یک یا چند کشور خاص می تواند حساسیت غرب و کشورهای رقیب را برانگیزد و به گفته ای آنها، این امر می تواند بار دیگر افغانستان را به میدان رقابت های منفی تبدیل کند.
سید مسعود، کارشناس اقتصادی می‌گوید:« هم روسیه و هم چین در افغانستان تعاریف امنیتی و سیاسی دارند و در گام دوم گفتگوهای اقتصادی دارند. من فکر می کنم حرکت های که آنها از نظر اقتصادی انجام می‌دهند، در واقع برای پنهان کردن حرکت های سیاسی است که می‌خواهند در اینجا تطبیق کنند.»
نورالله عزیز، تحلیلگر اقتصادی می‌گوید:« وقتی سرمایه گذاری بین المللی در افغانستان انجام می شود، مهم است که فایده داخلی، فایده بین المللی، تأثیرات آن بر روابط بین المللی، تأثیرات آن بر روابط با همسایگان را در نظر بگیریم. پس از این، هر سرمایه گذاری که برای افغانستان بیشترین سود را داشته باشد، باید انتخاب شود.»
به باور تحلیلگران اقتصادی، چین و روسیه در حال حاضر بزرگترین کشورهای اقتصادی و نظامی جهان هستند، از این رو گسترش تعاملات سیاسی و روابط اقتصادی با این کشورها می تواند به شاخص های کوچک و بزرگ اقتصاد افغانستان تاثیرگذار باشد.
به نظر آنها، توجه به منافع ملی در بستن قرارداد با این کشورها و نظارت بر امور عملی پروژه ها حائز اهمیت است.
