سازمان جهانی دیده بان حقوق بشر در آخرین گزارش خود گفته است در حالی که ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم از سوی حکومت سرپرست در سطح بین المللی محکوم شده است، در کنار آن توجه حکومت به آموزش پسران نیز کم شده است.
این گزارش در سلسله گفتگو با دانشآموزان و خانوادههای آنان در ۸ ولایت تهیه شده و در آن افزوده شده که تصمیم حکومت سرپرست در قبال محدودیت ها، تبعات بدی فراموش نشدنی برای آینده حقوق بشر خواهد داشت.
در بخشی از این گزارش آمده است:« در مجموع بیتوجهی به حقوق بشر بهشدت به آینده این کشور آسیب میزند. دولت های درگیر و سازمان ملل باید بر طالبان فشار بیاورند تا ممنوعیت آموزش دختران بالای صنف ششم و روند آموزشی فعلی پسران در مکاتب را پایان بخشند.»
همزمان، ملالی یوسفزی، برنده جایزه صلح نوبل، در نشستی که به مناسبت دهمین سالگرد درگذشت نیلسن ماندیلا برگزار شده بود، گفت که مقامات حاکم در افغانستان دختران را از همه فعالیت های اجتماعی جدا از مکتب به دلیل مسائل دینی منع کرده اند.
یوسفزی میافزاید:« اگر دختر میبودید و در افغانستان زندگی میکردید، بعد از صنف ششم به مکتب یا پوهنتون رفته نمیتوانستید. اجازه کار را نداشتید، اجازه رفتن به پارک را نداشتید. اگر کسی تخلف کند، مقامات حاکم مجازات تعیین میکنند.»
کارشناسان سیاسی میگویند که حکومت سرپرست باید راه حل همه جانبه ای برای بحران های بشری و اقتصادی کشور بیابد که هم برای افغان ها قابل قبول باشد و هم تعامل سیاسی و اقتصادی را با جهان تسهیل کند.
احمد خان اندر کارشناس سیاسی میگوید:« تعامل سیاسی میان امارت اسلامی و جامعه جهانی به وجود نمیآید، زیرا احکام آنها با حقوق بشر سازمان ملل متحد و سایر قوانینی که دارند در تضاد است. کشور ما نیز در اثر جنگ ویران شده و نیازمند بازسازی است. ما به کار و تلاش خواهران خود در هر زمینه نیاز داریم؛ پس بهتر است که امارت اسلامی احکام خود را مجددا بررسی کند.»
عزیز معارج کارشناس سیاسی میگوید:« بستن مکاتب دخترانه و یا عدم اجازه آنها به مکاتب بالاتر از صنف ششم ابتدایی کار درستی نیست و بازگشایی مکاتب تنها خواسته جامعه جهانی نیست، بلکه این نیاز و خواست ملت افغانستان نیز است. این برای طالبان یک چالش و همچنین رسالت و وظیفه امارت اسلامی است که باید بازگشایی مکاتب را تسهیل کند و حقوق بشری که نقض شده است دوباره به دختران داده شود.»
تلاش کردیم نظر مسوولین حکومت سرپرست را نیز در این زمینه با خود داشته باشیم، اما پاسخ ندادند.
پیش از این سازمان های بشری همواره این گونه ادعاها را رد کرده و گفته اند که دولت به روند تعلیم و تربیت دختران و پسران توجه زیادی کرده و با تخصیص بودجه به آنها، در یک میکانیزم منسجم در حال اصلاح نصاب درسی آنها هستند.