شماری از کارشناسان سیاسی می‌گویند که ایران آب افغانستان را برای زندگی مردمش حیاتی می‌داند و مخالف مصرف آن در افغانستان است و در این اواخر در مورد این موضوع در مقابل افغانستان از لهجهٔ تند هم استفاده کرده است.
آنها می‌گویند که از دو سال گذشته تا اکنون، تهران توصیه حکومت همه‌شمول را به افغانستان میکند و هدف آنان از این کار جابجا سازی افراد شان در نظام افغانستان است که به منافع ایران متعهد است.
به گفته کارشناسان، همسایگان افغانستان و برخی کشورهای منطقه از تشکیل حکومت همه‌شمول در افغانستان صحبت می‌کنند که این دو هدف را تعقیب میکند، یکی ورود افراد نزدیک آنها در نظام افغانستان که منافع آنان را حفظ کند و هدف دیگر تحت فشار قرار دادن دولت افغانستان است، کهک به باور آنها از این کار چیزی بدست آورده می‌توانند.
کارشناسان بر این باورند که پاکستان، روسیه و برخی کشورهای دیگر منافعی مشابهی مانند ایران در افغانستان دارند.
قریب الرحمان شهاب کارشناس سیاسی می گوید:« صدای حکومت همه‌شمول که از کشور های منتطقه بلند می‌شود دو هدف دارد، اول اینکه در ساختار سیاسی افغانستان عناصر و دست‌ساخته های خود را داشته باشند دست تا منافع خود را از طریق آنان تامین کنند و دیگر اینکه آنها از این مسئله به گونهٔ فشار بر افغانستان استفاده می‌کنند تا دوباره چبزی بدست بیاورند.»
برخی دیگر می‌گویند، حکومت همه‌شمولی که از سوی همسایگان افغانستان توصیه شود برای افغان ها قابل قبول نیست.
آنها می‌گویند، کشورهای که خواهان حکومت همه‌شمول در کابل هستند، ابتدا باید آن را بالای خود تطبیق کنند. در ایران فقط یک گروه که همهٔ آنها اخندان هستند به زور بر اقوام و مذاهب مختلف ساکن در آن کشور حکومت می‌کنند.
سرور نیازی، کارشناس سیاسی می گوید:« حکومتی همه‌شمولی را همسایگان ما می‌خواهند تا منافع شان را از طریق عناصر شان تأمین کنند، افغان ها نمی خواهد، ایران خود حکومت همه‌شمول ندارد.»
کارشناسان می‌گویند که همسایگان افغانستان و برخی کشورهای منطقه می‌خواهند بار دیگر اداره دلخواه شان در افغانستان ایجاد کنند و در سیاست داخلی و خارجی کابل نماینده داشته باشند و برای رسیدن به این هدف نسخه حکومت همه‌شمول را ارائه می‌کنند.
حکمت الله حکمت کارشناس سیاسی می گوید:« این کشورها که عملاً سیاست های بدی برای افغانستان دارند، می‌خواهند بار دیگری ادارهٔ را در افغانستان ایجاد کنند که برای حفظ منافع شان در حکومت افغانستان نماینده داشته باشند.»
توریالی زازی کارشناس سیاسی می‌گوید که از حکومت سرپرست می‌خواهد تا چنین سیاستی را انتخاب کند که پس از آن هیچ کشوری جرات ارائه نسخه چگونگی حکومت افغانستان را نداشته باشد.
به گفته زازی، امارت اسلامی باید نشست ها و جلساتی را که نماینده اش در آن دعوت نشده است را ارزش ندهد.
وی افزوده:« امارت اسلامی اکنون بر تمام افغانستان حاکم است و باید استقلال خود را حفظ کند و به هیچ کشوری اجازه ندهد که به آن توصیه حکومت ها را بکند و برای آن نشست های کشورهای جهان ارزش قائل نشود که نمایندگان شان در آن حضور نداشتند.»
در این راستا تصمیم امارت اسلامی روشن است، کابل همواره تاکید کرده است که حکومت آنها همه‌شمول است، علاوه بر این که نمایندگان تمام اقوام و ولایات در کابینه سهم دارد، ۵۰۰ هزار کارمند دولت پیشین نیز با آنها کار می‌کنند، در حکومت متکلمین تمام زبان ها و پیروان تمام مذاهب موجود است.
