افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړي استازې او د یوناما مشرې روزا اوتنبایوا په هېواد کې له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر زده کړو د بندیزونو دوام ته په غبرګون کې وايي، د څلورم پرله پسې کال لپاره د سرپرست حکومت چارواکو نجونې له ثانوي زده کړو منع کړې او دا چاره به په افغانستان کې د بشري حقونو او اقتصادي ناورین لا نور پېچلی کړي.
د يوناما له لوري په يوه خپره کړې اعلاميه کې روزا اوتنبایوا له شپږم ټولګي پورته ټولګیو کې د نجونو نه شتوالی زیان رسوونکی بللی او زياته کړې يې ده چې د سرپرست حکومت دا کړنه نه یوازې د نجونو راتلونکی زیانمنوي، بلکې د ټولو افغانانو سولې او سوکالۍ ته هم زیان رسوي.
په اعلامیه کې د اوتنبایوا له خولې ویل شوي: « زه په ژوره توګه ناهیلې یم چې واکمن چارواکي په ټول افغانستان کې د هغو ټولنو غوښتنې له پامه غورځوي چې څو لسیزې جګړې یې زغملي او له یوه ناوړه بشري بحران سره مخامخ دي. دا بندیز یو له هغو اصلي دلایلو څخه دي چې افغانستان یې په دوامداره توګه له نړیوالې ټولنې د انزوا لور ته وړی. هغه چاره چې د بیا رغونې په مخ کې هم خنډ جوړوي. دا بندیز د افغانستان د بیا رغونې امکانات کموي او باید لغو شي.»
د يوناما په اعلاميه کې په دې اړه د یونیسف موندنو ته هم اشاره شوې او ويل شوي چې تر دې دمه زده کړو ته د نجونو لاسرسي مخنیوي ۲.۲ میلیونه افغانې نجونې اغېزمنې کړې چې ۴۰۰ زرو نجونو ته یوازې سږ کال زیان اوړي.
يونیسف اټکل کړی چې که له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر تعليم او تحصيل بندیز تر ۲۰۳۰ کال پورې دوام وکړي، نو له ۴ ميلیونو ډېرې نجونې به اغېزمنې شي.
دې ته په کتو، د يوناما مشرې له نړیوالو مرستندویه بنسټونو غوښتي چې د امکان تر حده د پوهنې په برخه کې د افغانستان د خلکو ملاتړ ته دوام ورکړي.
د نړیوالو اړیکو شنونکی سمیر انګار وايي: « زده کړې د هېواد د راتلونکي لپاره یوه مهمه او ستراتیژيکه پانګونه ګڼل کېږي. له دې پرته نه دایمي سولې ته رسېدلی شو، نه پرمختګ ته او نه هم حقیقي ثبات ته.»
ځينې نور بیا په ټولنه کې د نجونو ونډه او زده کړې مهم اصل بولي او وایي، سرپرست حکومت دې د دې اصل په پام کې نيولو ترڅنګ د افغانستان دایمي سولې او ثبات لپاره نجونو ته په هر عمر او هره کچه د زده کړو اجازه ورکړي.
د سیاسي چارو شنونکی محمد زلمی افغانیار وايي:« په ټولنه کې د علمي او فرهنګي ظرفیتونو ارتقاء حتمي او ضروري ده. افغانستان اړتیا لري چې په نړۍ کې خپل ځای او دریځ تثبیت کړي، خو دغه کار د ظرفیتونو له لوړېدو پرته امکان نه لري.»
له دې وړاندې د ملګرو ملتونو د ښځو برخې رییسې سیما باهوس هم د تېرې سې شنبې په ورځ د سرپرست حکومت له خوا د نجونو پر زده کړو لګول شوي محدویتونه غندلي وو او د سرپرست حکومت دا پرېکړه يې د نجونو د زده کړو حق ښکاره نقض بللی.
د يوناما د مشرې تازه څرګندونو په اړه مو د سرپرست حکومت له وياندويانو سره اړيکه وکړه، خو ځواب يې را نه کړ.