د ۲۰۲۱ کال د اګسټ په ۱۵ مه د ا سلامي امارت بیاځل واکمنېدو سره هېواد کې ګڼ شمېر رسنۍ چې سلګونه خبریالانو په کې دندې لرلې، د ځېنو محدیتونو او اقتصادي ستونزو له امله وتړل شوې.
خبریالان وايي، په کور دننه ټولې رسنۍ د هېواد او نظام د پالیسۍ په چوکاټ کې خپرونې کوي او هېڅ یوه رسنۍ او خبریال نه غواړې چې د خپل هېواد او نظام خلاف عمل وکړي.
دوی غوښتنه کوي چې اسلامي امارت دې د رسنیو فعالیت لپاره د اطلاع رسونې برخه کې شته ستونزې حل او د خبریالانو ملاتړ دې وکړي.
خبریال عصمت الله خاورین وايي: « که څه هم حکومتي چارواکي د رسنیو تړل کېدو ادعاوې ردوي، خو که چېرې دا خبر ریښتیا کېږي او رسنۍ تړل کېږي، زما په نظر دا یو ښه خبر نه دی. له دې سره به زرګونه ځوانان بېکاره شي او دغه راز به خلک له یو ډول ناخبرتیا سره مخامخ شي. همدارنګه له دې سره به فضا مشکوکه شي او څوک به نه پوهېږي چې ریښتیا څه دي او دروغ څه دي. له حکومت غواړو چې د قانون په چوکاټ کې د رسنیو ملاتړ وکړي؛ ترڅو رسنۍ هغه څه ته انعکاس ورکړي چې د ټولنې په خیر وي.»
ورته مهال، د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت مسوولین هم مني چې خوست کې يي د ژمن او لونګ په نومونو راډیوګانو فعالیت یې درولی.
دوی زیاتوي، اسلامې امارت په بشپړ ډول د رسنیو او خبریالانو ملاتړ کوي.
د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت ویاند خبیب غفران په دې اړه وايي: « دا په داسې وضعیت کې وو چې د اړوند ولایت د اطلاعاتو او کلتور ریاست له خوا دوی ته په مکرر ډول ویل شوي او غوښتل شوي وو، حتا د امربالمعروف وزارت مسوولینو هم ورته ویلي و، خو له دوی څبار بار تخطي تکرار شوه. بالاخره ریاست دا تصمیم ونیو چې دوی د یوه وخت لپاره محدود کړي ترڅو ټول عبرت واخلي.»
غفران زیاتوي، اوس مهال په ټول هېواد کې ۳۷۰ انځوریزې، غږیزې، او چاپې رسنۍ فعالیت کوي.
بله خوا، په دې وروستیو کې داسې ګنګوسې لاس په لاس کېږي چې ګواکي د اسلامي امارت له خوا انځوریزې رسنۍ تړل کېږي چې دغې چارې هم بېلابېل غبرګونونه له ځان سره درلودل.
خو وړمه ورځ د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت د خپرونو معین ضیا الحق حقمل په بلخ ولایت کې له خبریالانو سره د خبرو په مهال وویل چې د انځوریزو رسنیو د تړلو په تړاو خپرې شوي ګنګوسي دروغ دي.
حقمل زیاته کړې چې ټولې رسنۍ به خپل فعالیت ته دوام ورکوي او د تړلو په تړاو يې خپرې شوې اوازې حقیقت نه لري.
د حقمل په خبره، د رسنیو قانون جوړ شوی او د اسلامې امارت رهبر ته استول شوی چې تر تصویب وروسته به خپور شي.
حقمل وايي په دې اړه وايي،« د انځور او ویډیو خبره وشوه، ما پرون هم همکارانو ته وویل چې په دې برخه کې زموږ مشرتابه له علمي او شرعي پلوه ملاحظات لري. دا ملاحظات له دې وړاندې هم وو، خو دا چې رسنۍ اوس مهال یوه اړتیا ده او موږ د همدې اړتیا له مخې کار کوو، نو دا مهال داسې کوم حکم نه شته. په ځېنو رسنیو کې اورو او تبلیغات کېږي چې د رسنیو تړلو حکم شوی، داسې کوم څه نه شته بلکې یوازې علمي ملاحظات دي.»
تېرو درېیو کالو کې ډېری رسنۍ د اقتصادي او مالي ستونزو له امله وتړل شوې او له همدې امله په سلګونه مسلکي خبریالان او ژرونالیستان بې دندې شول.
د خبریالانو او رسنیو ملاتړي بنسټونه د رسنیو له اقتصادي ستونزو سربېره، په ګاونډيو هېوادونو کې د افغان خبریالانو ناڅرګند برخلیک ته هم اندېښمن دي.